Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to zespół nawracających objawów fizycznych i psychicznych pojawiających się 3 – 10 dni przed menstruacją i ustępujących wraz z krwawieniem. Wahania stężeń estrogenów i progesteronu wpływają na układ nerwowy, gospodarkę wodno-elektrolitową oraz metabolizm, wywołując bóle głowy, tkliwość piersi, obrzęki, drażliwość i zmienność nastroju. Różne nasilenie PMS odczuwa nawet 75 % kobiet w wieku rozrodczym, a u około jednej czwartej dolegliwości ograniczają codzienną aktywność. Postępowanie koncentruje się na łagodzeniu objawów: łączeniu leków przeciwbólowych i rozkurczowych z suplementacją magnezu i witaminy B6, zmianami diety i regularną aktywnością fizyczną; w cięższych przypadkach stosuje się także doustną antykoncepcję lub inną terapię hormonalną dobraną przez lekarza.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) - co to właściwie jest i jak sobie z nim radzić?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to dolegliwość dotykająca kobiety, która obejmuje zespół różnych objawów (bólowych, skurczowych, psychicznych). Związane są one z cyklem menstruacyjnym. Leczenie jest głównie objawowe.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego - co to?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to zespół różnorodnych objawów - fizycznych i psychicznych - które pojawiają się u kobiet w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego (zwykle na kilka dni przed miesiączką). Dolegliwości te ustępują z chwilą rozpoczęcia się menstruacji lub w ciągu pierwszych dni krwawienia.
Główną przyczyną PMS są wahania hormonalne - szczególnie zmiany poziomu estrogenu i progesteronu w organizmie kobiety. W drugiej fazie cyklu następuje gwałtowny spadek tych hormonów, co wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego i całego organizmu. Dodatkowo na nasilenie objawów mogą wpływać czynniki takie jak stres, niedobory składników odżywczych (szczególnie magnezu i witamin z grupy B), a także genetyczne predyspozycje.
Sprawdź też: Tabletki antykoncepcyjne: absolutnie wszystko, co warto wiedzieć
Jakie są objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS)?
Objawy PMS można podzielić na fizyczne i psychiczne. Do najczęstszych objawów fizycznych należą: obrzęki, szczególnie nóg i rąk, bolesność i tkliwość piersi, bóle głowy, bóle brzucha, często nudności, zaparcia lub biegunka, zwiększony apetyt na słodycze, zmęczenie i osłabienie.
Objawy psychiczne to przede wszystkim: drażliwość, zmienność nastroju, niepokój, przygnębienie, trudności z koncentracją, bezsenność lub wręcz przeciwnie - nadmierna senność, obniżenie nastroju.
Nasilenie objawów jest bardzo indywidualne. U jednych kobiet są to delikatne dolegliwości, które nie wpływają znacząco na codzienne funkcjonowanie, u innych z kolei mogą być na tyle intensywne, że utrudniają normalne wykonywanie obowiązków zawodowych i domowych.
Czytaj także: Menopauza - jakie są objawy i etapy przekwitania?
Jak rozpoznać PMS?
Rozpoznanie PMS opiera się głównie na obserwacji objawów i ich związku z cyklem menstruacyjnym. Lekarz może zlecić podstawowe badania laboratoryjne, aby wykluczyć inne schorzenia o podobnych objawach, takie jak niedoczynność tarczycy czy niedobory hormonalne. Badanie ginekologiczne także jest wskazane, aby wykluczyć inne przyczyny dolegliwości.
Diagnoza PMS jest stawiana, gdy objawy pojawiają się regularnie w drugiej fazie cyklu i ustępują z początkiem menstruacji, a ich nasilenie wpływa na jakość życia kobiety.
Leczenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego - leczenie PMS
Leczenie PMS jest dostosowane do nasilenia objawów i potrzeb indywidualnych pacjentki. Leki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen, naproksen czy paracetamol efektywnie łagodzą bóle głowy, brzucha i mięśni (sprawdź nasze Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne). Leki rozkurczowe mogą pomóc w przypadku silnych skurczy macicy (np. No-Spa Max). W przypadku nasilonych objawów psychicznych lekarz może zalecić leki na receptę.
Suplementacja magnezu i witamin z grupy B (szczególnie B6) może znacząco zmniejszyć nasilenie objawów (sprawdź Magnefar B6 Forte). W przypadku bardzo nasilonych objawów lekarz może rozważyć hormonalną terapię zastępczą lub stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, które stabilizują poziom hormonów w organizmie.
Profilaktyka PMS
Regularna aktywność fizyczna jest jednym z najskuteczniejszych sposobów łagodzenia objawów PMS. Ćwiczenia, takie jak spacery, pływanie czy jazda na rowerze poprawiają krążenie i pomagają w redukcji stresu. Joga i techniki relaksacyjne również mogą przynieść ulgę.
Dieta również odgrywa kluczową rolę w profilaktyce PMS. Warto ograniczyć spożycie kofeiny, alkoholu, cukru i soli, które mogą nasilać objawy. Zaleca się zwiększenie spożycia produktów bogatych w magnez, takich jak orzechy, nasiona i zielone warzywa liściaste, oraz wapń znajdujący się w produktach mlecznych. Zasadnym jest także unikanie stresu i dbanie o odpowiednią ilość snu. Warto też zadbać o prawidłowy poziom cukru w organizmie.
Czytaj także: Plamienie po okresie - co oznacza i czy warto się martwić?
PMS - kiedy może się pojawić?
PMS może pojawić się u każdej kobiety w wieku reprodukcyjnym, ale najczęściej dotyka kobiety między 20 a 40 rokiem życia. Objawy mogą nasilać się z wiekiem, szczególnie po 30 roku życia, oraz u kobiet, które już rodziły.
Czynniki ryzyka obejmują: występowanie w rodzinie PMS, wcześniejsze epizody depresji lub zaburzeń lękowych, wysoki poziom stresu, nieregularny tryb życia oraz źle zbilansowaną dietę. Kobiety z zaburzeniami hormonalnymi, takimi jak zespół policystycznych jajników, również częściej doświadczają PMS.
Najczęstsze pytania o zespół napięcia przedmiesiączkowego
Co to jest PMS? PMS to zespół objawów fizycznych i psychicznych występujących u kobiet w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, spowodowanych wahaniami hormonalnymi.
Jak często występuje PMS? PMS dotyka nawet 75% kobiet w wieku reprodukcyjnym, przy czym u około 20-30% objawy są na tyle nasilone, że wpływają na codzienne funkcjonowanie.
Co wywołuje PMS? Główną przyczyną są wahania poziomu hormonów płciowych, szczególnie estrogenu i progesteronu, ale na nasilenie objawów wpływają także stres, dieta, styl życia i czynniki genetyczne.
Podsumowanie
Zespół napięcia przedmiesiączkowego to powszechny problem zdrowotny dotykający większość kobiet w wieku reprodukcyjnym. Objawy PMS można skutecznie łagodzić poprzez odpowiednie zmiany stylu życia, dietę, aktywność fizyczną oraz w razie potrzeby leczenie farmakologiczne. Kluczowe jest właściwe zdiagnozowanie objawów i dostosowanie odpowiednich metod radzenia sobie z nimi.
Sprawdź nasze: Tabletki na bóle menstruacyjne, bóle miesiączkowe
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 15 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 10 lat piastuje stanowisko kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
