Opryszczka wargowa to powszechna i uciążliwa dolegliwość, która objawia się najczęściej bolesnymi pęcherzykami na ustach lub ich okolicach. Wywołuje ją wirus opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1), który po pierwotnym zakażeniu nie znika z organizmu, lecz pozostaje w nim w stanie uśpienia. W sprzyjających warunkach – takich jak osłabienie odporności, stres, przeziębienie, ekspozycja na silne słońce czy zmiany hormonalne – może się reaktywować i wywołać nawroty opryszczki.
Wirus HSV-1 jest bardzo zakaźny i przenosi się przez kontakt ze śliną lub zmianami skórnymi. Choć pierwsze zakażenie może przebiegać bezobjawowo, kolejne nawroty często bywają bolesne i trudne do ukrycia. U niektórych osób opryszczka nawraca raz w roku, u innych nawet kilka razy w miesiącu. Każdy epizod zwykle przebiega podobnie – najpierw pojawia się mrowienie lub pieczenie, potem pęcherzyki, które z czasem pękają i przekształcają się w strup.
Opryszczka wargowa jest nie tylko problemem estetycznym, ale także infekcją wirusową, która wymaga odpowiedniego postępowania. Istnieją sposoby, które pomagają złagodzić objawy i skrócić czas gojenia. Kluczowe znaczenie ma szybka reakcja – najlepiej już przy pierwszych objawach, zanim pojawi się widoczna zmiana. W artykule wyjaśniamy, dlaczego opryszczka wraca, jak ją rozpoznać, jakie leki i preparaty stosować oraz jak wspierać organizm, by zmniejszyć ryzyko nawrotów.
Opryszczka na ustach - co to takiego i dlaczego nawraca?
Opryszczka wargowa to infekcja wirusowa wywołana przez wirus opryszczki pospolitej HSV-1. Po pierwszym zakażeniu wirus pozostaje w organizmie na stałe, ukrywając się w zakończeniach nerwowych. Dlatego opryszczka ma tendencję do nawracania, szczególnie w okresach osłabienia odporności.
Charakterystyczne pęcherzyki wypełnione płynem najczęściej pojawiają się na wargach lub w ich okolicy. Przed ich wystąpieniem można odczuwać swędzenie, pieczenie lub mrowienie. Zmiany przechodzą przez kilka stadiów od zaczerwienienia, przez pęcherzyki, aż do strupów i całkowitego wygojenia w ciągu 7-10 dni.
Czynniki sprzyjające nawrotom to przede wszystkim stres, zmęczenie, przeziębienie, gorączka, nadmierne nasłonecznienie, menstruacja u kobiet oraz osłabienie układu odpornościowego. Nawroty są zazwyczaj łagodniejsze niż pierwsza infekcja i trwają krócej.
Sprawdź też: Domowe sposoby na opryszczkę – jak pozbyć się jej w jeden dzień?
Co na opryszczkę?
W leczeniu opryszczki wargowej najskuteczniejsze są leki przeciwwirusowe zawierające acyklowir. Dostępne są w postaci kremów i maści do stosowania miejscowego, a także w postaci doustnych tabletek (sprawdź np. Heviran Comfort Max lub Hascovir Pro krem). Najlepsze efekty uzyskuje się, gdy lek zastosujemy jak najwcześniej, najlepiej przy pierwszych objawach jak swędzenie czy mrowienie (sprawdź też Compeed Dyskretny plaster leczniczy na opryszczkę).
Ważne jest również właściwe postępowanie podczas leczenia. Należy często myć ręce, unikać dotykania zmian, nie dzielić się sztućcami ani kosmetykami z innymi osobami. Warto stosować balsam ochronny na usta z filtrem UV, aby zapobiec nawrotom wywołanym przez słońce. Dodatkowo można wspomóc leczenie preparatami zwiększającymi odporność, takimi jak witamina C czy cynk (sprawdź nasze Suplementy i witaminy na odporność). Ważne jest także właściwe odżywianie, odpoczynek i unikanie stresu.
Leczenie nawrotowej opryszczki
W przypadku częstych nawrotów opryszczki (więcej niż 6 razy w roku) lekarz może zalecić przewlekłą terapię przeciwwirusową. Polega ona na codziennym przyjmowaniu małych dawek leków przeciwwirusowych przez kilka miesięcy, co znacząco zmniejsza częstość nawrotów.
Przy leczeniu nawrotów kluczowe jest wczesne rozpoznanie objawów prodromalnych, czyli pierwszych sygnałów zbliżającego się nawrotu (to głównie mrowienie i swędzenie w okolicach warg). Natychmiastowe zastosowanie leku przeciwwirusowego może skrócić czas trwania infekcji lub nawet całkowicie zapobiec wystąpieniu zmian. Łatwiejsze i szybsze jest wówczas także ich gojenie.
Niektórzy pacjenci odnoszą korzyści z terapii światłem o określonej długości fali lub stosowania preparatów zawierających melisę lekarską, która wykazuje działanie przeciwwirusowe. Ważne jest również wzmacnianie odporności poprzez zdrowy tryb życia, regularną aktywność fizyczną i zarządzanie stresem.
Najczęstsze pytania o opryszczkę wargową
Czy opryszczka jest zakaźna? Tak, opryszczka jest wysoce zakaźna, szczególnie gdy obecne są pęcherzyki. Można się zarazić przez bezpośredni kontakt, pocałunki lub wspólne używanie naczyń i kosmetyków.
Jak długo trwa gojenie opryszczki? Typowy epizod opryszczki trwa od 7 do 10 dni. Przy wczesnym zastosowaniu leków przeciwwirusowych czas ten można skrócić do 3-5 dni.
Czy można zapobiec nawrotom opryszczki? Choć nie można całkowicie wyeliminować nawrotów, można je znacznie ograniczyć poprzez unikanie czynników wyzwalających, stosowanie kremów z filtrem UV, wzmacnianie odporności i w niektórych przypadkach przewlekłą terapię przeciwwirusową.
Podsumowanie
Opryszczka wargowa to nawracająca infekcja wirusowa, którą można skutecznie leczyć lekami przeciwwirusowymi - stosowanymi jak najwcześniej po ujawnieniu się pierwszych objawów. Kluczem do sukcesu jest szybka reakcja na pierwsze objawy oraz właściwa profilaktyka nawrotów. W przypadku częstych nawrotów warto skonsultować się z lekarzem w sprawie przewlekłej terapii przeciwwirusowej.
Sprawdź nasze: Leki na opryszczkę – tabletki, plastry, żele
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 15 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 10 lat piastuje stanowisko kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
