Borelioza to choroba bakteryjna, której nosicielami są kleszcze. W Polsce nosicielami boreliozy z Lyme są najczęściej gatunki kleszcza pospolitego, a największe ryzyko zakażenia boreliozą obserwuje się w regionach Polski północno-wschodniej. Wśród charakterystycznych objawów klinicznych boreliozy większość z nas wymieni zapewne obecność rumienia wędrującego. I nic w tym dziwnego, bo faktycznie jest to najczęściej spotykany objaw choroby. Nie zmienia to jednak faktu, że u każdego wystąpić mogą także inne objawy boreliozy. Jakie borelioza objawy może jeszcze dawać? I jak sobie z nimi poradzić, czyli borelioza leczenie.
Borelioza po ukąszeniu kleszcza - czy każdy kleszcze może być przyczyną objawów choroby?
Borelioza jest chorobą wywoływaną przez krętki z rodzaju Borrelia burgdorferi sensu lato. To nic innego jak bakterie chorobotwórcze, które po dostaniu się do organizmu człowieka namnażają się i przyczyniają do rozwoju właśnie tej choroby. Co prawda choroby przenoszone przez kleszcze to nie tylko borelioza, niemniej jednak to z tym schorzeniem spotykamy się najczęściej w sytuacji ugryzienia przez kleszcza. Warto tu jednak zaznaczyć, że chodzi o zakażonego kleszcza - nie wszystkie bowiem kleszcze są nosicielami krętków z rodzaju Borrelia. Dlatego też w wyniku ukąszenia kleszcza nie zawsze musi dojść do zakażenia boreliozą.
{%PRODUCTS_WIDGET%}
Borelioza nazywana jest niekiedy chorobą z Lyme. Nazwa wywodzi się od amerykańskiego miasta, w którym po raz pierwszy zdiagnozowano obecność krętków w kleszczach, który ukąsiły uczniów w obrębie tego miasta.
Jakie są objawy choroby - czy borelioza to tylko rumień wędrujący albo obecność zapalenia opon mózgowo rdzeniowych?
Bez wątpienia najbardziej charakterystyczny objaw boreliozy to rumień wędrujący. W praktyce to owalne zaczerwienie w miejscu ukąszenia kleszcza, które po środku posiada zwykle lekkie przebarwienie. Rumień wędrujący ma zwykle około 5cm średnicy (czasami też więcej). Pojawia się od 3 dni do nawet 3-4 tygodni po ukąszeniu, dlatego też mając świadomość ukąszenia przez kleszcza należy dokładnie obserwować swoje ciało.
Poza rumieniem wędrującym borelioza daje też inne objawy. Rumień wędrujący występuje średnio u 1/2-2/3 osób ukąszonych przez kleszcza przenoszącego boreliozę. Do innych charakterystycznych objawów należą chociażby: zapalenie opon mózgowo rdzeniowych, porażenie nerwów czaszkowych (np. nerwu twarzowego), objawy zapalenia stawów (bóle stawów) czy też zaburzenia ze strony serca (zapalenie mięśnia sercowego). Zwłaszcza boreliozowe zapalenie stawów, bóle mięśniowe i objawy neurologiczne są dość charakterystyczne w przebiegu boreliozy. U wielu osób dochodzi też do porażenia nerwów czaszkowych. Warto jednak nadmienić, że mogą pojawić się także mniej charakterystyczne objawy, np. objawy grypopodobne, zaburzenia pamięci, a także subiektywne objawy z bólami głowy na czele. U niektórych osób zakażenie i choroba przebiega bezobjawowo - dopiero przypadkiem dowiadują się one, że miały kontakt z kleszczem i przeszły boreliozę.
Objawy boreliozy zależą też od stadium choroby - borelioza jest chorobą długotrwałą. W drugiej fazie choroby częste są zmiany skórne...
Rumień wędrujący należy bezsprzecznie do wczesnych objawów klinicznych zakażenia boreliozą. Zaliczany jest on do tzw. wczesnego stadium ograniczonego choroby. Na wczesnym etapie boreliozy może pojawić się także stadium rozsiane (narządowe), które w wyniku przedostania się bakterii do innych narządów generuje dolegliwości w różnych częściach ciała - zarówno od strony układu nerwowego (ośrodkowego układu nerwowego i obwodowego układu nerwowego), jak i układu sercowo-naczyniowego i układu kostno-mięśniowo-stawowego. Pojawia się przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn, przewlekłe zapalenie stawów, czy też przewlekłe zapalenie mózgu, bóle głowy oraz przewlekłe zmęczenie. Do ujawnienia się późnych objawów boreliozy dojść może nawet kilka lat od pierwotnego zakażenia. Właściwe leczenie boreliozy nierzadko dobiera się także w zależności od postaci boreliozy (czy przeważają objawy skórne, stawowe czy może neurologiczne).
{%PRODUCTS_WIDGET%}
Rozpoznawanie boreliozy - co jest potrzebne przy diagnostyce boreliozy? Jak dokonuje się rozpoznania boreliozy i diagnostyki boreliozy?
Borelioza to choroba, która rozpoznawana jest najczęściej na podstawie objawów klinicznych zgłaszanych przez samego pacjenta. Kluczem w diagnozowaniu boreliozy jest bez wątpienia rumień wędrujący. Brak jego pojawienia się nie jest jednak znakiem o braku zakażenia krętkami z rodzaju Borrelia burgdorferi. Jeśli lekarz i pacjent powiążą objawy z niedawnym ukąszeniem kleszcza to medyk może zlecić dodatkowe badania laboratoryjne celem potwierdzenia diagnozy. Poszukuje się w surowicy krwi, a także czasami celem porównania w płynie mózgowo rdzeniowym (w dwustopniowym badaniu przeciwciał) swoistych przeciwciał wobec krętków. Pomocą ku temu służą testy Elisa Western Blot. Oznacza się przeciwciała klasy IgM - zwłaszcza przy obecności objawów charakterystycznych dla przebiegu boreliozy. Badania tego typu mogą nie dawać jednak wiarygodnych wyników we wczesnym etapie choroby, gdyż organizm zaczyna wytwarzać swoiste przeciwciała IgM zwykle dopiero 3-4 tygodnie po ukąszeniu kleszcza. Dlatego też boreliozę diagnozuje się czasami na podstawie zarówno obecności objawów (zwłaszcza rumienia wędrującego) i obecności swoistych przeciwciał.
W aptekach dostępne są także przeznaczone do domowego wykonania testy diagnostyczne na boreliozę. Pozwalają one na wykrycie we krwi przeciwciał klasy IgM skierowanych przeciwko krętkom Borrelia.
Leczenie boreliozy i leczenie objawowe - konieczna jest pomoc lekarzy chorób zakaźnych
Borelioza jak każda choroba powstała na skutek zakażenia bakteryjnego musi być leczona antybiotykami. Do leczenia boreliozy wykorzystuje się przede wszystkim doksycyklinę lub amoksycyklinę. Leczenie boreliozy trwa od 14 do 21-28 dni. Po zakończeniu leczenia w organizmie nadal mogą być wykrywane przeciwciała przeciwko krętkom Borrelia burgdorferi, a jej objawy mogą u niektórych osób utrzymywać się nawet przez kilka-kilkanaście tygodni. Nie zmienia to jednak faktu, że skuteczność leczenia boreliozy za pomocą odpowiednich antybiotyków jest wysoka.
W leczeniu boreliozy można też skorzystać z leków redukujących w pewnym stopniu uciążliwe objawy choroby. Z pomocą przyjść może grupa niesteroidowych leków przeciwzapalnych (zaliczamy do nich ibuprofen, ketoprofen, naproksen). Wykazują one efekt przeciwzapalny i przeciwbólowy (np. w kontekście zapalenia stawów). Borelioza to także nierzadko zmęczenie i osłabienie pamięci - tutaj pomocne mogą być preparaty z żeń-szeniem, magnezem, a także wspierający pamięć miłorząb japoński. Można też wzmacniać układ odpornościowy - zwłaszcza jeśli już znajdziesz kleszcza na swoim ciele.
Leczenie pozwala dostąpić całkowitego ustąpienia dolegliwości. Ale skuteczność leczenia zależy od...
Od chociażby stopnia zaawansowania choroby... Najważniejsze, aby do lekarza udać się możliwie szybko po pojawieniu się rumienia wędrującego. Poza tym szybkie wyjęcie kleszcza ze skóry znacząco redukuje ryzyko zakażenia. Dlatego też najlepiej dokładnie sprawdzać całe ciało po powrocie do domu - zwłaszcza z terenów leśnych oraz łąk i parków. Borelioza jest schorzeniem, które można wyleczyć. Niemniej jednak im wcześniej rozpoczniemy leczenie tym szybciej zniwelujemy nieprzyjemne objawy.
{%PRODUCTS_WIDGET%}
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
