Alergia to szerokie pojęcie, pod którym kryją się różnorodne schorzenia wywoływane reakcją organizmu na alergeny. Alergeny, czyli czynniki alergizujące to cząsteczki, które w organizmie powodują reakcję alergiczną, której skutkiem są właśnie objawy alergiczne. O jakie alergeny chodzi? Oto 5 najpopularniejszych alergenów, na które warto uważać.
Przeczytaj także: Jak złagodzić objawy alergii sezonowej bez leków?
Alergia - czy to już choroba cywilizacyjna?
Alergia to obecnie jeden z najbardziej rozpowszechnionych problemów zdrowotnych na świecie. Szacuje się, że dotyka ona nawet 30-40% światowej populacji, a liczba osób cierpiących na różne formy alergii wciąż rośnie. Dotyczy to także alergii pokarmowej.
Najczęstsze schorzenia alergiczne to alergiczny nieżyt nosa oraz alergiczne zapalenie spojówek. Alergiczny nieżyt nosa objawia się uporczywym katarem, kichaniem, swędzeniem i zatykaniem nosa. Z kolei alergiczne zapalenie spojówek charakteryzuje się zaczerwienieniem, łzawieniem i swędzeniem oczu. Oba te schorzenia znacząco obniżają jakość życia - wpływając na codzienne funkcjonowanie.
Sprawdź nasze: Leki na alergię bez recepty
Jakie są najczęstsze alergeny?
Alergenami nazywamy substancje, które u osób z nadwrażliwością układu immunologicznego wywołują reakcję alergiczną. Oto pięć najczęstszych grup alergenów:
1. Pyłki roślin
Pyłki drzew, traw i chwastów to jedne z najczęstszych alergenów powietrznopochodnych. Sezon pylenia rozpoczyna się wczesną wiosną (a nawet już późną zimą, bo w lutym) od pylenia drzew (olcha, leszczyna, brzoza), następnie w okresie letnim dominują trawy i zboża, a późnym latem i jesienią – chwasty, jak bylica i ambrozja. Pyłki te są główną przyczyną tzw. kataru siennego (alergicznego nieżytu nosa) i alergicznego zapalenia spojówek.
2. Roztocza kurzu domowego
To nic innego jak mikroskopijne pajęczaki występujące w kurzu domowym, szczególnie w materacach, poduszkach, dywanach i meblach tapicerowanych. Alergia na roztocza jest całoroczna, ale może nasilać się w okresie jesienno-zimowym, gdy więcej czasu spędzamy w pomieszczeniach zamkniętych, ogrzewanych, o niższej wilgotności powietrza.
3. Alergeny pokarmowe
Alergia pokarmowa dotyczy kilku % dzieci i osób dorosłych. Najczęstszymi pokarmowymi alergenami są: mleko krowie, jaja, orzechy (zwłaszcza arachidowe), pszenica, soja, ryby i owoce morza.
4. Sierść i naskórek zwierząt
Alergię wywołują głównie białka znajdujące się w ślinie, naskórku, moczu czy kale zwierząt, a nie sama sierść, jak powszechnie się uważa. Najczęstszym alergenem zwierzęcym jest kot, następnie pies oraz gryzonie (królik, świnka morska, chomik).
5. Grzyby i pleśnie
Zarodniki grzybów i pleśni występują zarówno w środowisku zewnętrznym (na rozkładających się liściach, w glebie), jak i wewnątrz pomieszczeń (w łazienkach, piwnicach, na wilgotnych ścianach). Nasilenie objawów alergii na pleśnie może występować sezonowo (lato, jesień) lub całorocznie, w zależności od ekspozycji na alergen.
Sprawdź też: Dobry i najsilniejszy lek na alergię - co wybrać?
Najpopularniejsze alergeny pokarmowe
Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na składniki pożywienia, które dla większości osób są całkowicie bezpieczne. W przeciwieństwie do nietolerancji pokarmowej, alergia angażuje układ odpornościowy i może wywoływać objawy natychmiast po spożyciu alergenu lub z opóźnieniem.
Objawy alergii pokarmowej mogą dotyczyć różnych układów. Na skórze pojawia się pokrzywka, świąd czy też zaczerwienienie (sprawdź nasze: Tabletki na swędzenie skóry bez recepty). W obrębie układu pokarmowego pojawiać się mogą wymioty, nudności, biegunka i bóle brzucha. Z kolei jeśli chodzi o układ oddechowy to mamy do czynienia z dusznościami, kaszlem oraz świszczącym oddechem. Może też pojawić się przyśpieszone tętno czy też spadek ciśnienia krwi. W najcięższych przypadkach dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego – ta sytuacja wymaga bezwzględnej pomocy specjalistycznej.
Najczęstsze alergeny pokarmowe u dzieci to głównie mleko krowie, jaja, pszenica i orzechy, z kolei u dorosłych to przeważnie orzechy, owoce morza i ryb. Warto wiedzieć, że alergia pokarmowa może rozwinąć się w każdym wieku, nawet jeśli wcześniej dany produkt był dobrze tolerowany. Z drugiej strony, niektóre alergie (np. na mleko czy jaja) często ustępują wraz z wiekiem - zwłaszcza u dzieci.
Testy na alergię - czy warto je robić?
Przy podejrzeniu alergii warto wykonać odpowiednie testy, które pozwolą zidentyfikować konkretne alergeny i podjąć właściwe kroki terapeutyczne. Testy skórne (punktowe) polegają na naniesieniu na skórę przedramienia lub pleców kropli roztworu zawierającego potencjalne alergeny, a następnie nakłuciu naskórka przez te krople. Jeśli pacjent jest uczulony na dany alergen, w miejscu nakłucia pojawi się bąbel przypominający ukąszenie komara.
Dlaczego warto wykonać testy skórne?
- Precyzyjna diagnoza – pozwala zidentyfikować konkretne alergeny zamiast domysłów.
- Skuteczne leczenie – dobór odpowiednich leków przeciwalergicznych lub immunoterapii swoistej (np. w postaci tabletek na alergię Hitaxa Fast lub syropu dla dzieci Hitaxa Fast Kids).
- Efektywna profilaktyka – możliwość unikania kontaktu z alergenami
- Zapobieganie powikłaniom – nieleczona alergia może prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej.
- Poprawa jakości życia – ograniczenie uciążliwych objawów alergii.
Testy należy wykonywać pod nadzorem lekarza alergologa, który właściwie zinterpretuje wyniki i zaproponuje odpowiednie postępowanie.
Podsumowanie
Alergia stała się jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych współczesnego świata, dotykając znacznej części populacji. Najczęstszymi alergenami są pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, alergeny pokarmowe, sierść zwierząt oraz grzyby i pleśnie.
Reakcje alergiczne mogą przybierać różne formy – od łagodnych objawów skórnych po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny. Szczególnie niepokojący jest wzrost występowania alergii pokarmowych, które mogą znacząco ograniczać codzienne funkcjonowanie pacjentów.
Podstawą skutecznej walki z alergią jest właściwa diagnostyka, pozwalająca na identyfikację alergenów. Testy skórne są bezpieczną, szybką i stosunkowo tanią metodą, która pomaga w planowaniu dalszego postępowania terapeutycznego.
Sprawdź nasze: Tabletki na alergię bez recepty
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
