Wprowadzenie – analogi glp-1: co to właściwie jest?
Analogi GLP-1 (glukagonopodobnego peptydu-1) to nowoczesne leki, które naśladują działanie naturalnego hormonu jelitowego GLP-1. Hormon ten jest wydzielany w odpowiedzi na spożycie pokarmu i odgrywa kluczową rolę w regulacji poziomu cukru we krwi oraz kontroli apetytu.
Najpopularniejsze analogi GLP-1 to semaglutyd (leki zawierające tą substancję to m.in. Ozempic i Wegovy), liraglutyd (Victoza, Saxenda), czy też dulaglutyd (Trulicity). Leki te są podawane w formie zastrzyków podskórnych, z różną częstotliwością - od codziennych do cotygodniowych, w zależności od preparatu.
Glp-1 na cukrzycę a zastrzyki na odchudzanie
Analogi GLP-1 pierwotnie zostały opracowane do leczenia cukrzycy typu 2, jednak szybko zauważono ich korzystny wpływ na redukcję masy ciała. Działają one jak się okazało wielokierunkowo – zarówno na poziom cukru we krwi, jak również (co uznawane jest za poboczny efekt terapeutyczny) na masę ciała. Jaki wpływ na organizm wykazują analogi GLP-1?
- Wpływają na poziom cukru poprzez stymulację wydzielania insuliny i hamowanie wydzielania glukagonu. Leki te spowalniają także opróżnianie żołądka oraz poprawiają wrażliwość komórek na insulinę, dzięki czemu glukoza jest efektywniej wyłapywana z organizmu.
- Wpływają na masę ciała poprzez zmniejszenie uczucia głodu i zwiększenie uczucia sytości. Analogi GLP-1 spowalniają także trawienie, co przekłada się na rzadszą potrzebę przyjmowania pokarmów.
Sprawdź także: Jakie są pierwsze objawy cukrzycy?
Odchudzanie farmakologiczne za pomocą analogów glp-1
Na polskim rynku farmaceutycznym dostępne są w szczególności preparaty takie jak Saxenda, Wegovy oraz Ozempic. Ten ostatni co do zasady posiada wskazanie do stosowania w przypadku występowania cukrzycy. Od pewnego czasu coraz częściej stosowany jest jednak poza wskazaniami znajdującymi się w Charakterystyce Produktu Leczniczego (zastosowanie off-label) – także w odchudzaniu.
Wszystkie te leki wymagają recepty i są przepisywane w sytuacjach, gdy leczenie doustne jest niewystarczające, a wskaźnik BMI ≥30 kg/m² (otyłość) lub wskaźnik BMI ≥27 kg/m² (z chorobami towarzyszącymi, takimi jak nadciśnienie, cukrzyca).
Sprawdź nasze: Witaminy i minerały dla odchudzających
O czym należy pamiętać przyjmując analogi glp-1?
Ważne zasady stosowania to przede wszystkim:
- Konieczność łączenia z dietą redukcyjną
- Regularna aktywność fizyczna podczas stosowania leku
- Stopniowe zwiększanie dawki
- Systematyczne kontrole lekarskie (celem weryfikacji skuteczności terapii i występowania ewentualnych działań niepożądanych).
Zastrzyki na odchudzanie – wady i zalety
Odchudzanie farmakologiczne to metoda, która powinna stanowić jedną z ostatnich możliwości w trakcie zrzucania wagi. Terapią z wyboru jest zawsze zmiana diety i modyfikacja stylu życia. Rozpatrując zalety i wady tego sposobu odchudzania należy wziąć pod uwagę, że:
- Zalety to przede wszystkim względnie dobra skuteczność – zwłaszcza w początkowych etapach przyjmowania leków – średnia utrata masy ciała to nawet 10-15%. Dodatkową zaletą jest poprawa kontroli cukrzycy, a dzięki redukcji masy ciała – spadek ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych i poprawa parametrów metabolicznych organizmu.
- Wady to możliwe działania niepożądane, takie jak nudności i wymioty, biegunki lub zaparcia, a także bóle brzucha (na dolegliwości jelitowe skarży się spora część pacjentów). Terapia wymaga regularności, tj. regularnych zastrzyków – to dla niektórych osób również duże obciążenie i spora wada.
Sprawdź także: Co jeść żeby schudnąć – X sposobów na zdrowe odchudzanie
Domowe sposoby na odchudzanie
Przed rozpoczęciem farmakoterapii warto jednak wypróbować naturalne metody redukcji masy ciała oraz preparaty dostępne w aptekach – dedykowane redukcji masy ciała. To, o czym należy pamiętać to w głównej mierze zbilansowana dieta (o określonej kaloryczności, z regularnymi posiłkami 4-5x dziennie i przy jednoczesnym ograniczeniu ilości przyjmowanych cukrów prostych i tłuszczów nasyconych). Warto również spożywać więcej warzyw i błonnika pokarmowego. W doborze właściwej diety pomóc może dietetyk.
Kolejnym sposobem jest regularna aktywność fizyczna. Mogą to być spacery, jazda na rowerze, bieganie czy też trening siłowy. W miarę możliwości intensywność treningów powinna być zwiększana. Należy również pamiętać o zdrowych nawykach, takich jak odpowiednia ilość snu (tj. 7-8 godzin dziennie), czy też w miarę możliwości unikanie stresu
Podsumowanie
Należy zapamiętać, że:
- Analogi GLP-1 to także leki na odchudzanie, pierwotnie stosowane jednak w leczeniu cukrzycy typu 2.
- Działają poprzez regulację poziomu cukru we krwi i kontrolę apetytu, prowadząc przy tym do redukcji masy ciała.
- Dostępne są w formie zastrzyków na receptę, wymagają konsultacji lekarskiej i systematycznej kontroli.
- Mimo wysokiej skuteczności, jak każdy inny lek mogą powodować działania niepożądane, których pojawienie się zawsze należy skonsultować z lekarzem.
- Najlepsze efekty osiąga się łącząc farmakoterapię ze zdrowym stylem życia - odpowiednią dietą i aktywnością fizyczną.
- Przed rozpoczęciem leczenia farmakologicznego warto wypróbować naturalne metody redukcji masy ciała.
Sprawdź nasze: Witaminy dla cukrzyków
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
