Palenie papierosów to jeden z najbardziej rozpowszechnionych nałogów na świecie. Mimo że jego szkodliwość jest powszechnie znana, miliony ludzi każdego dnia sięgają po papierosa. Idealnym rozwiązaniem byłoby nigdy nie sięgnąć po papierosa, niestety nie zawsze się to udaje. Rzucani palenia zdecydowanie jest bardzo trudne. Biorąc pod uwagę negatywne skutki palenia papierosów rezygnacja z nałogu okazuje się niezwykle cenna dla naszego zdrowia. Tylko jak to zrobić?
Palenie papierosów - dlaczego w ogóle to robimy?
Zanim zagłębimy się w negatywne skutki palenia oraz trudności związane z jego rzucaniem, warto zastanowić się, dlaczego ludzie w ogóle zaczynają palić. I choć przyczyn może być tyle samo ilu jest palaczy, to można przyjąć, że wśród najczęstszych czynników skłaniających do sięgnięcia po papierosa należy presja społeczna (zwłaszcza wśród młodzieży). Nie bez znaczenia pozostaje także przekonanie o tym, że palenie jest po prostu „cool”, a jeśli palę to jestem bardziej szanowany i zauważany wśród rówieśników czy współpracowników. Jeśli zaś weźmiemy pod uwagę osoby palące już od dłuższego czasu, to wówczas czynnikami determinującymi do sięgnięcia po kolejnego papierosa jest uzależnienie od nikotyny i fakt przyzwyczajenia, a także chęć rozładowania stresu, który otacza nas z każdej strony.
Negatywne skutki palenia dla naszego organizmu
Palenie papierosów wpływa negatywnie na niemal każdy narząd w ludzkim ciele. Szczególnie mocno na negatywne skutki palenia narażony jest układ oddechowy – ale nie tylko. Do czego może prowadzić palenie papierosów, a zwłaszcza regularne i długotrwałe palenie? M.in. do rozwoju:
- chorób układu oddechowego, takich jak: rak płuc (palenie to bez wątpienia główna i najważniejsza przyczyna występowania raka płuc – nawet ponad 80% przypadków tej choroby wynika z palenia papierosów), przewlekła obturacyjna choroba płuc, czy też rozedma płuc. Bardzo często u osób palących rozwija się także przewlekłe zapalenie oskrzeli
- chorób układu krążenia, a wśród nich: choroby wieńcowej (wzrost ryzyka zawału serca), nadciśnienia tętniczego krwi, udaru mózgu
- nowotworów innych niż rak płuc, tj. rak jamy ustnej i gardła, rak krtani, rak przełyku, a nawet rak pęcherza moczowego czy też rak trzustki
- schorzeń układu pokarmowego, takich jak choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy czy też refluks żołądkowo-przełykowy
- trudności względem zdrowia reprodukcyjnego – może pojawić się osłabienie płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, a także problemy z erekcją u mężczyzn
- problemów skórnych, np. zbyt wczesne starzenie się skóry, żółknięcie paznokci.
Zapamiętaj, ze bierne palenie może mieć takie same, a czasami nawet gorszy wpływ na zdrowie aniżeli palenie aktywne. Dlatego fakt, że nie palisz, a tylko wdychasz dym papierosowy wcale nie czyni Cię zdrowszym!
W jaki sposób radzić sobie z uzależnieniem od nikotyny? Sprawdzone sposoby leczenia i terapii uzależnienia od nikotyny
Rzucenie palenia nie jest łatwe, ale jest możliwe. Bez względu jednak na wybór konkretnej metody skuteczność procesu rzucania palenia będzie znacząco większa, jeśli będziesz tego pewny i będziesz na to w pełni zdecydowany/zdecydowana. Silna wola, a dodatkowo wsparcie bliskich to podstawa skutecznego pozbycia się nałogu. Nie jest to proste dlatego, że zawarta w papierosach nikotyna to substancja uzależniająca, stąd odstawienie jej na początku może wiązać się z nieprzyjemnymi objawami odstawiennymi. Pomóc w ich przezwyciężeniu może jedna z przedstawionych poniżej metod.
Czy rzucanie palenia jest bardzo trudne?
Rzucanie palenia to jedno z największych wyzwań dla osób uzależnionych od nikotyny. Chociaż decyzja o zerwaniu z nałogiem jest pierwszym krokiem do zdrowszego życia, sam proces odstawienia papierosów wiąże się z wieloma trudnościami – zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi. Uzależnienie od nikotyny obejmuje bowiem dwa aspekty: fizyczny i behawioralny. To właśnie ich połączenie sprawia, że walka z nałogiem może być skomplikowana i wymaga odpowiedniego przygotowania.
Jak organizm reaguje na rzucenie palenia?
Po odstawieniu papierosów organizm zaczyna intensywnie się oczyszczać. Proces ten zachodzi stopniowo, a w jego trakcie pojawiają się różne objawy zespołu odstawienia. To naturalna reakcja organizmu, który przyzwyczaił się do regularnej dawki nikotyny i teraz musi nauczyć się funkcjonować bez niej.
Pierwsze 24 godziny rzucania palenia
Już po kilku godzinach od zapalenia ostatniego papierosa zaczyna spadać poziom nikotyny we krwi. Po około 8 godzinach poprawia się dotlenienie organizmu, ponieważ stężenie tlenku węgla we krwi zaczyna się obniżać. W tym czasie mogą pojawić się pierwsze objawy głodu nikotynowego, takie jak drażliwość, niepokój i wzmożona potrzeba sięgnięcia po papierosa.
Pierwszy tydzień – najtrudniejsza faza
To najbardziej wymagający okres dla organizmu. Większość osób odczuwa silne objawy zespołu odstawienia, w tym:
- intensywne pragnienie nikotyny,
- rozdrażnienie, nerwowość, wahania nastroju,
- trudności z koncentracją,
- bóle głowy i zmęczenie,
- zwiększony apetyt,
- problemy ze snem.
To właśnie w pierwszym tygodniu najwięcej osób rezygnuje z rzucenia palenia. Głód nikotynowy i psychiczne przywiązanie do rytuału palenia są największymi przeszkodami. Jednak organizm już wtedy zaczyna się regenerować – poprawia się krążenie krwi, a płuca zaczynają proces oczyszczania z toksyn.
Pierwszy miesiąc – stabilizacja i poprawa kondycji
Po dwóch tygodniach objawy fizyczne zaczynają stopniowo ustępować. Poprawia się wydolność płuc, zmniejsza się kaszel i duszności, a skóra nabiera zdrowszego kolorytu. Nadal jednak mogą występować epizody silnej ochoty na papierosa, szczególnie w stresujących sytuacjach.
Pierwsze trzy miesiące – kluczowy etap
W tym okresie organizm niemal całkowicie przyzwyczaja się do życia bez nikotyny. Układ oddechowy i krążenia funkcjonują znacznie lepiej, a objawy zespołu odstawienia są już sporadyczne. Jednak nawyk palenia może nadal dawać o sobie znać, zwłaszcza w określonych sytuacjach, np. przy porannej kawie czy spotkaniach towarzyskich.
Po pół roku – realna ulga
Wielu byłych palaczy po sześciu miesiącach odstawienia papierosów czuje znaczną poprawę zdrowia i samopoczucia. Kaszel palacza zanika, poprawia się odporność, skóra wygląda młodziej, a układ krwionośny pracuje bardziej efektywnie. Chęć sięgnięcia po papierosa może nadal sporadycznie się pojawiać, ale jest znacznie łatwiejsza do opanowania.
Po roku – sukces!
Po 12 miesiącach ryzyko chorób sercowo-naczyniowych spada o połowę w porównaniu do palaczy, a organizm jest niemal całkowicie wolny od skutków palenia. Większość osób po roku już nie odczuwa potrzeby zapalenia papierosa, choć pewne wyzwalacze nawykowe mogą jeszcze dawać o sobie znać.
Co jest najtrudniejsze w rzucaniu palenia?
Najtrudniejszym etapem jest pierwsze 7-14 dni, kiedy objawy zespołu odstawienia są najbardziej intensywne. To wtedy organizm przystosowuje się do braku nikotyny, a psychiczne uzależnienie od nawyku palenia jest najsilniejsze.
Trudności mogą pojawić się również w momentach stresu, nudy lub kontaktu z innymi palaczami. Dlatego ważne jest, aby w tym okresie unikać sytuacji, które mogą wywołać chęć zapalenia papierosa, a także korzystać z dostępnych metod wspierających, takich jak plastry, gumy nikotynowe czy tabletki na rzucenie palenia.
Jak zwiększyć szanse na sukces w tym trudnym procesie?
- Znajdź motywację – określ, dlaczego chcesz rzucić palenie i przypominaj sobie o tym w trudnych momentach.
- Unikaj sytuacji, które kojarzą się z paleniem – zmień swoje nawyki, np. zamień poranną kawę z papierosem na spacer.
- Wybierz metodę wspomagającą – plastry, gumy nikotynowe lub tabletki mogą pomóc złagodzić objawy odstawienia.
- Dbaj o zdrową dietę i aktywność fizyczną – zwiększona ilość ruchu i dobrze zbilansowana dieta pomogą utrzymać dobre samopoczucie i uniknąć przyrostu masy ciała.
- Poproś o wsparcie – bliscy, grupa wsparcia lub lekarz mogą pomóc w trudnych chwilach.
Rzucanie palenia to trudny, ale w pełni osiągalny cel. Największym wyzwaniem jest pierwszy tydzień, kiedy organizm najbardziej odczuwa brak nikotyny. Jednak już po kilku miesiącach można zauważyć znaczącą poprawę zdrowia i samopoczucia. Każdy dzień bez papierosa to krok w stronę lepszego życia – warto podjąć to wyzwanie i odzyskać pełnię zdrowia oraz energii.
Jak przygotować się do rzucenia palenia?
Proces rzucania palenia wcale nie jest prosty, dlatego też odpowiednie przygotowanie do niego to często duży krok w kierunku pozbycia się nałogu. Jak to zrobić?
- ustal datę rzucenia palenia i poinformuj o tym swoich bliskich
- przygotuj się mentalnie - pamiętaj o korzyściach zdrowotnych, a także finansowych!
- usuń wszystkie papierosy i akcesoria do palenia z domu, a nawet z miejsca pracy
- zidentyfikuj sytuacje wyzwalające chęć zapalenia (stres, praca, pośpiech) i przygotuj strategie radzenia sobie z nimi bez papierosa
- jeśli to nie pomoże rozważ skonsultowanie się z lekarzem lub specjalistą od uzależnień.
W aptekach znaleźć można różne formy produktów leczniczych, dedykowanych terapii NTZ. W praktyce są to: plastry nikotynowe (np. Nicorette Invisipatch), gumy do żucia z nikotyną (np. Nicorette Classic 4mg), tabletki do ssania czy też aerozole doustne (np. Nicorette Spray).
Leki na rzacanie palenia dostępne bez recepty
W ramach terapii leczenia uzależnienia od nikotyny stosuje się także plastry, gumy, aerozole i tabletki na rzucanie palenia, będące również lekami. Wśród takich substancji jest chociażby cytyzyna. Związek ten co do zasady opiera swoje działanie na wypieraniu nikotyny z receptorów dla niej przypisanych w organizmie. Dzięki temu, że niejako „udaje” nikotynę organizm nie odczuwa tak mocno skutków jej niedoboru. Terapia cytyzyną trwa standardowo 25 dni, a dawkowanie zmienia się w zależności od czasu trwania terapii. W aptekach znaleźć można różne produkty lecznicze, zawierające w swoim składzie cytyzynę. Są to np. Tabex czy też Desmoxan.
Inne metody terapii, czyli jak rzucić palenie bez leków?
Tutaj z pomocą z pewnością przyjść może tzw. terapia behawioralna, która w dużym uogólnieniu obejmuje wsparcie psychologiczne. Ma to ogromne znaczenie, co podkreślają także eksperci i specjaliści z zakresu medycyny w swoich wytycznych. Terapia behawioralna może przyjmować różne postaci, od indywidualnych sesji z terapeutą, po terapię grupową czy też specjalne telefony wsparcia dla osób rzucających palenie. Warto w tym miejscu podkreślić, że ogromne znaczenie dla osób chcących rzucić palenie jest wsparcie osób bliskich w tej trudnej i nierównej walce.
W praktyce można także stosować metody alternatywne, takie jak akupunktura czy medytacja. Szukając informacji na temat metod rzucenia palenia znaleźć można także takie sposoby, jak hipnoza, podczas której osoba zahipnotyzowana ma tłumaczony zły wpływ palenia na zdrowie i ukierunkowuje się ją na chęć rezygnacji z nałogu.
Podsumowanie
Rzucenie palenia to trudny i wymagający proces, który wiąże się zarówno z fizycznym, jak i psychicznym uzależnieniem. Organizm, przyzwyczajony do regularnych dawek nikotyny, reaguje silnymi objawami odstawienia, a nawyki związane z paleniem mogą utrudniać zerwanie z nałogiem. Pierwszy tydzień jest najcięższy – to wtedy pojawiają się drażliwość, zmęczenie, głód nikotynowy i silne pragnienie powrotu do palenia. Jednak z każdym kolejnym dniem organizm coraz lepiej radzi sobie bez nikotyny, a po kilku miesiącach korzyści zdrowotne są wyraźnie odczuwalne.
To nie jest łatwa droga i wymaga silnej motywacji oraz wsparcia – zarówno bliskich, jak i ewentualnych środków pomocniczych, takich jak plastry, gumy czy tabletki nikotynowe. Warto jednak pamiętać, że każda chwila bez papierosa to krok w stronę lepszego zdrowia, większej energii i wolności od nałogu. Choć rzucenie palenia to wyzwanie, miliony ludzi udowodniły, że jest to możliwe – a nagroda w postaci dłuższego, zdrowszego życia jest tego warta.
O autorze
mgr farm. Edyta Sukiennik
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na kierunku farmacji. Posiada I-stopień specjalizacji aptecznej. Farmaceutka z powołania. Od 25 lat związana czynnie z zawodem farmaceuty. A od ponad 22 lat piastuje funkcje kierownika. Swoją pierwszą aptekę otworzyła w 2004 roku. W kolejnych latach tworzyła kolejne placówki wychodząc naprzeciw potrzebom rynku. Od początku kierowała się podstawowymi wartościami którymi są: szacunek, uczciwość, odpowiedzialność dla dobra i zdrowia pacjenta. Empatia, cierpliwość i wyrozumiałość to jej podstawowe cechy osobowości.
W wolnym czasie podróżuje. Uwielbia poznawać nowe miejsca, poznawać ludzi i ich obyczaje.
« wróć
