Regeneracja chrząstki stawowej – dlaczego stawy ulegają niszczeniu?
Stawy to niezwykle złożone struktury anatomiczne, które umożliwiają nam swobodne poruszanie się. Głównym elementem stawu jest chrząstka stawowa - sprężysta tkanka pokrywająca powierzchnie kości tworzących staw. Jej wyjątkowa budowa, składająca się głównie z kolagenu, proteoglikanów i wody, zapewnia doskonałe właściwości amortyzacyjne oraz płynny ruch stawu – zapobiega tarciu w obrębie połączeń pomiędzy kośćmi.
Niestety – z wiekiem chrząstka stawowa ulega naturalnemu procesowi zużycia. Do głównych czynników przyspieszających jej degradację należą: nadwaga, przeciążenia stawów (np. podczas intensywnego treningu), urazy mechaniczne, siedzący tryb życia, a także predyspozycje genetyczne. Proces niszczenia chrząstki często rozpoczyna się niepostrzeżenie - pierwsze objawy, takie jak sztywność poranna czy trzeszczenie w stawach, mogą być bagatelizowane przez wiele lat.
Ochrona stawów to przede wszystkim odpowiedni styl życia
Kluczem do zachowania zdrowych stawów jest wielopłaszczyznowe podejście do ich pielęgnacji. Podstawową zasadą jest utrzymanie prawidłowej masy ciała - każdy dodatkowy kilogram to zwiększone obciążenie dla stawów (szczególnie kolanowych i biodrowych). Równie istotna jest także odpowiednio zbilansowana dieta. Warto włączyć do jadłospisu produkty bogate w kwasy omega-3 (ryby morskie, orzechy a także tran i olej rybi), antyoksydanty (kolorowe warzywa i owoce) oraz witaminy z grupy B (pełnoziarniste produkty zbożowe). Ważne jest także odpowiednie nawodnienie organizmu, które wspomaga produkcję mazi stawowej.
Regularna i umiarkowana aktywność fizyczna to kolejny filar ochrony stawów. Szczególnie polecane są ćwiczenia takie, jak pływanie czy jazda na rowerze. Warto też wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie okołostawowe, które stanowią naturalną ochronę dla stawów. Należy jednak unikać przeciążeń i zbyt intensywnych treningów, które mogą prowadzić do mikrourazów chrząstki – co w dłuższej perspektywie zamiast pomagać będzie szkodziło stawom.
SPRAWDŹ TAKŻE: Regeneracja i odnowa stawów – sposoby prosto z apteki
Suplementy na stawy to głównie kolagen na stawy
Kolagen to podstawowe białko budulcowe chrząstki stawowej, stanowiące znaczną jej część suchej masy. Tworzy on swoistą "siatkę", która nadaje chrząstce wytrzymałość i elastyczność. Z wiekiem naturalna produkcja kolagenu w organizmie spada, co przyczynia się do degradacji chrząstki stawowej.
Suplementacja kolagenem może wspomóc regenerację tkanki chrzęstnej. Najczęściej stosowany jest hydrolizat kolagenu, czyli kolagen rozłożony na mniejsze cząsteczki (peptydy), które są łatwiej przyswajalne przez organizm. Badania kliniczne wykazują, że regularne przyjmowanie hydrolizatu kolagenu może zmniejszać dolegliwości bólowe stawów i poprawiać ich ruchomość. Optymalna dawka to zazwyczaj 8-12 gramów dziennie, najlepiej przyjmowana na czczo. Produktem mającym w swoim składzie hydrolizat kolagenu jest chociażby 4 Flex lub 4 Flex czarna porzeczka.
Suplementy na stawy to też glukozamina i…
Glukozamina to naturalny składnik chrząstki stawowej, pełniący rolę "cegiełki" w jej budowie. Jako suplement występuje najczęściej w formie siarczanu lub chlorowodorku glukozaminy. Badania jak i eksperci sugerują, że może ona spowalniać procesy degradacji chrząstki i zmniejszać stan zapalny w stawie. Z kolei chondroityna często występuje w preparatach łącznie z glukozaminą, gdyż ich działanie wzajemnie się uzupełnia. Jest ona składnikiem proteoglikanów chrząstki i pomaga w utrzymaniu jej prawidłowego nawodnienia. Preparatami w składzie których znajdziemy te substancje są chociażby Doppelherz Aktiv Na Stawy Max oraz Doppelherz Aktiv Glukozamina 1000 Stawy.
Co ciekawe - witamina C odgrywa kluczową rolę w syntezie kolagenu. Bez odpowiedniej ilości tej witaminy organizm nie jest w stanie efektywnie produkować nowego kolagenu. Dlatego suplementacja witaminą C jest często zalecana razem z preparatami kolagenowymi. W składzie niektórych produktów z kolagenem znajduje się od razu także witamina C. Przykładem są: 4 Flex czy też Doppelherz System Kolagen 11.000 Plus.
Czytaj także: Kwas OMEGA-3 – czym jest, za co odpowiada, gdzie go znajdziemy?
Chrząstka stawowa - Podsumowanie
Dbałość o stawy wymaga kompleksowego podejścia. Same suplementy nie wystarczą, jeśli nie zadbamy o odpowiednią dietę, utrzymanie prawidłowej masy ciała i regularną, ale rozsądną aktywność fizyczną. Warto pamiętać, że lepiej zapobiegać niż leczyć - profilaktyka problemów ze stawami powinna rozpocząć się znacznie wcześniej, niż pojawią się pierwsze dolegliwości.
Suplementacja preparatami zawierającymi kolagen, glukozaminę, chondroitynę czy witaminę C może stanowić cenne uzupełnienie codziennej diety i wspierać procesy regeneracyjne w chrząstce stawowej. Należy jednak pamiętać, że efekty suplementacji nie są natychmiastowe - zazwyczaj pierwsze pozytywne rezultaty można zaobserwować po 2-3 miesiącach regularnego stosowania.
SPRAWDŹ NASZE: Leki na odbudowę chrząstki stawowej
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
