Cholesterol, pomimo że jest niezwykle potrzebny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu to jego podwyższony poziom może wyraźnie negatywnie oddziaływać na cały organizm. Dlatego też powinniśmy dążyć do odpowiedniego poziomu cholesterolu we krwi. Niestety w praktyce nie zawsze się to udaje. Przyczyną jest przeważnie niewłaściwy styl życia i stosowana dieta. Jak zatem obniżyć cholesterol, aby zapewnić swojemu ciału zdrowie na długie lata? Obniżenie poziomu cholesterolu jest także możliwie przy pomocy preparatów dostępnych w aptekach.
Cholesterol - co to właściwie jest?
Cholesterol to substancja należąca do grupy związków steroidowych. Powszechnie uważa się, że cholesterol jest zły i całkowicie niepotrzebny naszemu organizmowi. Nic bardziej mylnego! Cholesterol odgrywa niezwykle ważne funkcje, bez których funkcjonowanie organizmu byłoby wręcz niemożliwe. Związek ten stanowi istotny substrat do produkcji kwasów żółciowych (niezbędne do trawienia) czy też hormonów płciowych. W związku z tym jego obecność w organizmie jest konieczna - oczywiście w konkretnych ilościach. Nadwyżka i zbyt wysoki poziom cholesterolu mogą jednak negatywnie odbijać się na naszym zdrowiu.
Cholesterol całkowity to suma tzw. złego cholesterolu LDL i dobrego cholesterolu HDL. LDL (low density lipoprotein) to cholesterol o małej gęstości, którego nadmiar przyczynia się do poważnych problemów zdrowotnych. To on w głównej mierze odpowiada za odkładanie się blaszek miażdżycowych na ścianach tętnic. Z kolei cholesterol HDL to tzw. dobry cholesterol o dużej gęstości. Wysoki poziom cholesterolu HDL jest rekomendowany jako jeden z celów terapii mających poprawić profil lipidowy organizmu.
Jak powinien wyglądać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi?
Poziom cholesterolu bada się za pomocą tzw. profilu lipidowego (lipidogramu), wykonując badanie na próbce krwi pobranej od danej osoby. W pobranym osoczu krwi oznacza się cholesterol całkowity, poziom dobrego cholesterolu HDL, poziom złego cholesterolu LDL oraz zawartość trójglicerydów. Jego poziom określa się podając stężenie poszczególnych frakcji. Aktualne normy rekomendują, aby prawidłowe wartości wynosiły:
-
dla cholesterolu całkowitego poniżej 190 mg/dl
-
dla frakcji LDL poniżej 115 mg/dl
-
dla frakcji HDL powyżej 40/45 mg/dl odpowiednio dla mężczyzn i kobiet
-
dla trojglicerydów poniżej 150 mg/dl.
Wszelkie odstępstwa od tych wartości wymagają bliższego przyjrzenia się możliwym ich przyczynom. A jakie one mogą być?
Podwyższony poziom cholesterolu we krwi - od czego zależy? Kto jest bardziej narażony na wystąpienie wysokiego cholesterolu?
Wysoki cholesterol, a zwłaszcza wysoki cholesterol LDL to problem, którego nie należy lekceważyć. Pytanie brzmi jednak, skąd bierze się wysoki poziom cholesterolu w organizmie. Otóż z wysokim cholesterolem mierzą się zwłaszcza osoby spożywające nieodpowiednią dietę. Nieprawidłowa dieta uważana jest za jeden z najważniejszych czynników ryzyka hipercholesterolemii i podwyższonego poziomu cholesterolu. Chodzi tu przede wszystkim o tłuste potrawy, alkohol, czy też żywność wysoko przetworzoną. Podwyższony cholesterol może być konsekwencją otyłości brzusznej i nadwagi. Wysoki poziom cholesterolu może być także spowodowany niektórymi chorobami, takimi jak cukrzyca, niedoczynność tarczycy czy też niewydolność nerek. U niektórych osób zbyt wysoki cholesterol może wynikać z obciążenia genetycznego i może być dziedziczony. Bez względu jednak na przyczynę nadmiar cholesterolu w organizmie musi być obniżany. Jak obniżyć wysoki cholesterol?
Jak obniżyć cholesterol całkowity i i tzw. zły cholesterol LDL? Preparaty z apteki, które obniżają poziom cholesterolu.
Jak obniżyć cholesterol, aby jego stężenie we krwi nie wykraczało poza ramy ustalone w ramach obowiązujących wytycznych? Obniżenie cholesterolu jest o tyle istotne, że wraz ze spadkiem jego zawartości spada także ryzyko chorób serca i układu krążenia, takich jak chociażby ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Tego typu sytuacje w obrębie układu krążenia oraz choroby serca często wynikają z pęknięcia blaszki miażdżycowej w świetle tętnicy. Poza tym ograniczając ilość cholesterolu w organizmie redukujemy także pośrednio nadciśnienie tętnicze, usprawniając przepływ krwi przez naczynia krwionośne celem utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi.
Co pomaga w obniżeniu poziomu cholesterolu w organizmie? W aptekach dostępne są suplementy diety, które obniżają cholesterol. Są to zwykle preparaty zawierające w swoim składzie m.in. zioła ostropestu plamistego, czy też kwasy tłuszczowe nienasycone (kwasy omega 3). Produkty takie obniżają poziom LDL i cholesterolu całkowitego. W ostatnich latach sporą popularność zyskała monakolina K, naturalna statyna pozyskiwana z nasion ryżu czerwonego. Wchodzi ona w skład wielu preparatów obniżających poziom złego cholesterolu. Jeśli te zabiegi nie pomogą może zaistnieć konieczność leczenia farmakologicznego, o czym zwykle decyduje lekarz.
Dieta na obniżenie cholesterolu - czy właściwie dobrane posiłki mogą pomóc w celu obniżenia poziomu cholesterolu? Jaka potrawa obniża cholesterol?
Bez względu na rodzaj zastosowanej farmakoterapii podstawą zabiegów mających na celu redukcję stężenia cholesterolu jest zdrowa dieta. Dieta na obniżenie cholesterolu pozwala na redukcję ryzyka chorób serca i utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi. W tym celu z codziennej diety rekomenduje się usunąć bądź mocno ograniczyć tłuszcze nasycone (tłuszcze trans). W tłuszcze te bogaty jest chociażby tłusty nabiał, tłuste mięso, tłuste przetwory mięsne, itp. Za pomocą odpowiedniej diety można nierzadko poradzić sobie z nadmiarem cholesterolu i zbić cholesterol bez konieczności przyjmowania suplementów diety i leków na nadmiar cholesterolu.
Co powinna zawierać odpowiednia dieta na cholesterol? Przede wszystkim niskie spożycie mięsa i potraw smażonych. Rekomendowane jest mięso z ryb morskich lub ewentualnie chude mięso. Zaleca się także przyjmować błonnik pokarmowy, który zawierają zwłaszcza produkty pełnoziarniste czy tez niektóre owoce i warzywa. Jedzenie produktów pełnoziarnistych zalecane jest wszystkim, którzy zmagają się z problemem nadmiaru cholesterolu. Dobrym rozwiązaniem będą też rośliny strączkowe, których regularne spożywanie może pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu cholesterolu. Dodatkowo zaleca się włączenie awokado do diety, stosowanie olei, takich jak olej rzepakowy oraz produktów ze sterolami roślinnymi (jak np. niektóre masła i margaryny).
Do właściwych nawyków żywieniowych należy zaliczyć także odpowiednią obróbkę potraw i przede wszystkim unikanie smażenia na głębokim tłuszczu. Jego nadmiar sprzyja hipercholesterolemii.
Jak obniżyć cholesterol? Regularna aktywność fizyczna i redukcja masy ciała również obniża cholesterol.
Aby obniżyć cholesterol zaleca się także regularną aktywność fizyczną. Brak aktywności fizycznej sprzyja odkładaniu się złogów cholesterolu na ściankach naczyń krwionośnych. Codzienna aktywność fizyczna nie dość, że zmniejsza natężenie tego procesu, to jeszcze pozwala obniżyć masę ciała i utrzymać prawidłową wagę, co przeciwdziała nadwadze i otyłości, które są istotnym czynnikiem ryzyka poważnych problemów zdrowotnych i ryzyka sercowo naczyniowego. Regularna aktywność fizyczna nie dość, że pozwala na redukcję poziomu cholesterolu LDL, to jeszcze pozwala także kontrolować ciśnienie krwi i unikać chorób układu krążenia i chorób sercowo naczyniowych. Osoby aktywne fizycznie rzadziej dotykają zaburzenia lipidowe.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
