Zatkane ucho to problem, z którym pacjenci bardzo często zgłaszają się po poradę lekarską lub apteczną. Nieprzyjemne uczucie zatkanego ucha sprawia, że dana osoba chciałaby jak najszybciej pozbyć się uciążliwej dolegliwości. Okazuje się jednak, że nie zawsze zatkanie ucha można zniwelować szybko. Wszystko zależy także co jest przyczyną zatkanego ucha. W jaki sposób odetkać zatkane ucho? Domowe sposoby na zatkane ucho i możliwości redukowania zatkania ucha przy pomocy preparatów dostępnych w aptekach znajdziesz poniżej. Z zatkanym uchem stykają się zarówno dorośli, jak i dzieci.
Słów kilka o budowie ucha
Ucho to wbrew pozorom skomplikowany narząd, którego złożona budowa sprawia, że posiadamy zmysł słuchu. Mówiąc o budowie uszu należy wiedzieć przede wszystkim, że składa się ono generalnie z ucha zewnętrznego, ucha środkowego i ucha wewnętrznego. Ucho zewnętrzne obejmuje przede wszystkim małżowinę uszną i przewód słuchowy (kanał słuchowy zewnętrzny). Poniżej przewodu słuchowego (kanału słuchowego) jest ucho środkowe. Ucho środkowe i ucho zewnętrzne oddziela błona bębenkowa, za którą znajdują się trzy kosteczki słuchowe i trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza). Z kolei w uchu wewnętrznym znajduje się błędnik (ślimak i kanały półkoliste). Wszystkie te elementy składają się na narząd słuchu. Niestety narażone są na liczne dolegliwości, wśród których wymienić należy chociażby zatkanie ucha.
Zatkane ucho - co może być przyczyną zatkanego ucha?
Zatkane ucho przyczyny może mieć naprawdę różne. Jedną z najpowszechniejszych jest bez wątpienia nadmiar woskowiny w przewodzie słuchowym. Woskowina uszna to wydzielina gruczołów łojowych wyścielających przewód słuchowy. Co do zasady pełni ona rolę ochronną wobec uszu, nawilżając nabłonek uszu i przeciwdziałając urazom i rozprzestrzenianiu się patogenów chorobotwórczych. Niestety w określonych warunkach dochodzi do gromadzenia się jej nadmiaru, co wywołuje właśnie uczucie zatkanego ucha.
Zatkane ucho obserwuje się często w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych (popularne przeziębienie, katar, ból gardła). Nieżyt nosa, a zwłaszcza przewlekły nieżyt nosa sprawiają, że trąbka słuchowa, której ujście znajduje się w obrębie gardła ulega zablokowaniu, przez co nie spełnia swojej roli i nie wyrównuje ciśnienia w uchu środkowym. Dochodzi wówczas często do uczucia zatkanego ucha (ucho zatkana katarem). Podobnie zatkane ucho pojawia się w momencie, kiedy występuje fizjologiczna niedrożność trąbki słuchowej (wady w budowie anatomicznej, itp.).
Do zatkania ucha może też dojść za sprawą ciała obcego (ciało obce często nieświadomie umieszczają w uszach małe dzieci). Stan zapalny może też wywołać obecność wody (np. podczas kąpieli w basenie) czy używanie aparatów słuchowych.
Objawy zatkanego ucha - to nie musi być ból ucha
Zatkane ucho daje wiele różnych i nie zawsze przyjemnych objawów. Wbrew pozorom rzadko będzie to ból ucha. Ten objaw, a zwłaszcza silny ból ucha mogą świadczyć o rozwoju stanu zapalnego i zwiastować zapalenie ucha środkowego. Konieczna może być wtedy interwencja lekarza specjalisty. Objawami, na jakie najczęściej skarżą się pacjenci są:
-
doświadczanie uczucia zatkanego ucha
-
stłumione dźwięki, a nawet pogorszenie słuchu (utrata słuchu jest zwykle krótkotrwała)
-
szumy uszne (szumy mogą czasami świadczyć o poważniejszych schorzeniach, co warto dokładnie zdiagnozować)
-
uczucie pełności w uchu
-
zawroty głowy
-
obecność wydzieliny w przewodzie słuchowym
-
zaburzenia równowagi.
Wśród mniej typowych i nie zawsze wprost świadczących o zatkaniu ucha objawów wymienić należy także ból głowy, ból zatok, ogólne osłabienie. Często wynikają one z trwającej infekcji i dodatkowo potęgują dolegliwości pojawiające się ze strony uszu.
Jak odetkać ucho? Czego użyć do czyszczenia uszu?
Jak odetkać ucho, które jest zatkane? Zatkane uszy to nic przyjemnego, stąd znajomość metod ich odetkania może być niezwykle przydatna. Podstawowym pytaniem pozostaje jednak to, z jakiego powodu ucho jest zatkane. Jeśli przyczyną zatkanego ucha jest nadmiar woskowiny w uchu to do czyszczenia uszu w takim przypadku można użyć preparatów dostępnych w aptekach. Jak odetkać zatkane ucho woskowiną?
Sprawdzone sposoby obejmują użycie preparatów w postaci kropli lub sprayu. Krople lub spray wpuszcza się do zatkanego ucha w przewód słuchowy. Obecna w kanale słuchowym woskowina ulega wówczas rozbiciu i upłynnieniu, dzięki czemu można ją łatwo usunąć z ucha i możliwe jest odetkanie ucha. Zalegającą woskowinę spotkać można zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Dostępne w aptekach produkty dedykowane czyszczeniu zatkanych uszu w zależności od preparatu można również stosować u dzieci (może to być zarówno spray, jak i krople do uszu).
Domowe sposoby na zatkane ucho
Samodzielne usunięcie woskowiny nie jest niemożliwe również przy pomocy domowych sposobów. Jednym z nich, choć wymagającym sporej ostrożności jest tzw. świecowanie uszu. Metoda ta polega na przyłożeniu do ucha zapalonej świecy od strony bez zapalonego knota. Sednem jej działania jest powstanie podciśnienia, które co do zasady ma wyciągać zalegającą woskowinę na zewnątrz. Niestety metoda świecowania uszu nie jest zalecana przez lekarzy, a dodatkowo stwarza ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej i przewodu słuchowego zewnętrznego.
Wśród innych metod wymienić należy płukanie uszu ciepłą wodą lub roztworem soli fizjologicznej. Wykonać takie płukanie ucha można za pomocą strzykawki. Trzeba jednak uważać, aby roztwór nie był zbyt ciepły albo strumień wody zbyt mocny, bo to również stwarza ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej - zwłaszcza u małych dzieci. Pomóc może także ciepły okład na ucho lub użycie olejku z drzewa herbacianego w celu usunięcia woskowiny.
W praktyce znane są także inne techniki służące odetkaniu ucha. Aby odetkać zatkane ucho można wykorzystać siły grawitacji. Należy w tym celu stanąć na jednej nodze i przechylić głowę w stronę zatkanego ucha. Przechylenie głowy należy utrzymywać i w tym czasie podskakiwać, aby w zatkanych uszach doszło do wyrównania ciśnienia i odetkania ucha.
Ucho zatkane wodą, czyli tzw. ucho pływaka. Jak odetkać ucho zatkane wodą?
Zatkane ucho może być także spowodowane przebywaniem w wodzie (na basenach lub w sztucznych zbiornikach wodnych). Nadmiar wody może dostać się do uszu i spowodować chociażby zapalenie ucha zewnętrznego, tj. głównie przewodu słuchowego zewnętrznego. Zapalenie skóry przewodu słuchowego zewnętrznego objawia się właśnie zatkaniem uszu oraz często bólem uszu z obecnością wydzieliny. Nieprzyjemne uczucie sprawia, że dana osoba odczuwa uciążliwe dolegliwości. Obecność zapalenia ucha zewnętrznego nierzadko wymaga wizyty u lekarza specjalisty z dziedziny otolaryngologii. Należy skontaktować się z nim zwłaszcza, gdy pojawia się silny ból uszu i wydzielina z uszu. Może on wówczas wykonać oczyszczanie ucha, gdy doszło do zatkania uszu. Może także zaordynować leki dostępne na receptę, zawierające w swoim składzie antybiotyk.
Zatkane ucho w wyniku zmiany ciśnienia
Jeśli ucho zostało zatkane katarem lub często w czasie lotu samolotem dochodzi do zatkania uszu w wyniku zmiany ciśnienia. Wiąże się to często z upośledzeniem słuchu. W takich sytuacjach konieczne jest wyrównanie ciśnienia w uchu środkowym i uchu wewnętrznym. W tym celu najlepiej otworzyć przewód eustachiusza. Jak to zrobić? Jak odetkać ucho zatkane katarem lub w czasie podróży samolotem? Pomóc może chociażby ziewanie. Zaleca się także żuć gumę. Żucie gumy czy ziewanie angażują mięśnie w obrębie jamy ustnej, co udrażnia trąbkę eustachiusza i prowadzi do wyrównania ciśnienia w uszach. Dlatego też bardzo często można spotkać się z zaleceniem, aby w czasie lotu lub startu samolotu żuć gumę.
Jeśli doskwiera Ci przewlekły nieżyt nosa tego typu metody mogą nie wystarczyć i konieczne może być leczenie choroby podstawowej, wywołującej objawy zatkanego ucha. Czasami na zatkane ucho pomocne są także krople do nosa, które udrażniają przewód nosowy, dzięki czemu łatwiej o wyrównywanie ciśnienia w uszach za pomocą trąbki słuchowej.
Jak prawidłowo czyścić uszy?
Problem z zatkanym uchem może być też spowodowany złym i nieodpowiednim sposobem czyszczenia uszu. Zwykle przyczyną zatkanego ucha w takich sytuacjach jest czyszczenie uszu za pomocą patyczków higienicznych. Patyczki umieszczane w głąb ucha nie dość, że ubijają nadmiar woskowiny (przyczyniają się do tworzenia czopa woskowinowego) to jeszcze mogą wywołać uszkodzenie błony bębenkowej. Patyczki higieniczne służą tak naprawdę do oczyszczania zewnętrznych partii uszu, jak małżowina uszna. Należy unikać wkładania ich w głąb ucha do kanału słuchowego, aby chronić błonę bębenkową przed urazami.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
