Pomimo zachodzących w naszym społeczeństwie zmian, andropauza nadal wydaje się tematem często pomijanym. Męskie klimakterium dla wielu bywa czymś wstydliwym, niewygodnym i bagatelizowanym. Zaznajomienie się z tym zjawiskiem może jednak pomóc rozwiązać wiele problemów, z jakimi borykają się mężczyźni, a także podnieść ich jakość życia i umożliwić komfortowe funkcjonowanie.
Czym więc dokładnie jest andropauza? Jak się objawia i w jaki sposób można ją leczyć? Na te i wiele innych pytań odpowiedzi znajdziesz poniżej! Sprawdź koniecznie!
Czym jest andropauza?
Andropauza to okres w życiu mężczyzny charakteryzujący się występowaniem różnego rodzaju dolegliwości i symptomów, które mogą być związane z wieloaspektowym procesem starzenia się organizmu. Zjawisko to najczęściej występuje po 50 roku życia, chociaż nie jest to regułą. Poziom testosteronu oraz innych hormonów może obniżać się z roku na rok. Chociaż andropauza nie ma etapu końcowego, możliwe jest jej łagodzenie oraz zmniejszanie dolegliwości psychicznych i fizycznych.
Andropauza to słowo wywodzące się z połączenia słów androgeny i menopauza. Mechanizmy andropauzy i menopauzy nie są jednak takie same. Po przejściu menopauzy kobieta traci swoją płodność, natomiast mężczyzna nadal ją zachowuje, chociaż może się ona znacznie obniżyć
Pojęcie andropauzy jest więc pewnym skrótem myślowym. Warto wiedzieć, że nazwa andropauza bywa także zastępowana innymi pojęciami takimi jak wiropauza, męskie klimakterium, andropenia, PADAM (częściowy niedobór androgenów u mężczyzn starzejących się), męska menopauza czy SLOH.
Andropauza - objawy
Do objawów andropauzy zaliczamy zmiany fizyczne w męskim ciele oraz zmiany psychiczne i seksualne. W pewnym wieku dochodzi do obniżenia poziomu ważnych hormonów, w tym testosteronu, DHEA, estronu, estradiolu czy melatoniny. Obniża się też wydzielanie hormonu wzrostu.
Prawidłowa gospodarka hormonalna oraz tempo zachodzenia zmian w organizmie, zależeć będzie również od wielu czynników, w tym:
- czynników genetycznych (predyspozycje genetyczne),
- trybu życia (styl życia, przewlekły stres, nadużywanie alkoholu, papierosy, zła dieta, niska aktywność fizyczna, zły stan zdrowia),
- czynników zewnętrznych, wpływów środowiskowych oraz czynników psychospołecznych i socjoekonomicznych.
Wykrycie zmian świadczących o andropauzie możliwe jest poprzez wstępne rozpoznanie, kwestionariusz i dzięki różnego rodzaju badaniom (np. badania krwi, które zleci lekarz).
Andropauza i jej objawy fizyczne
Fizyczne objawy andropauzy to m.in. zmniejszenie gęstości kości, przerzedzenie owłosienia i zaburzenia skórne, bóle stawowo-mięśniowe, uderzenia gorąca, nadmierna potliwość, stany przedcukrzycowe, zaburzenia rytmu serca, zawroty głowy, zaburzenia apetytu, bóle głowy czy nadciśnienie tętnicze.
Andropauza wiąże się ze spadkiem masy mięśniowej (zmniejszenie masy mięśniowej), może też wystąpić ogólne fizyczne osłabienie organizmu i wzrost ilości tkanki tłuszczowej. Często diagnozuje się również otyłość brzuszną, która może prowadzić do problemów z układem krążenia.
Czasami mężczyznom doskwiera problem, jakim jest nietrzymanie moczu czy problemy z oddawaniem moczu oraz przerost prostaty. W takim przypadku lekarz po przeprowadzeniu odpowiednich badań i postawieniu diagnozy może zalecić stosowanie leków na prostatę.
Andropauza - objawy psychiczne
Męskie przekwitanie może doskwierać również na poziomie psychicznym. Za zespół objawów dotyczących psychiki może być odpowiedzialny spadek hormonów. To z kolei będzie oddziaływać na ośrodkowy układ nerwowy. Czasami pojawia się zauważalny spadek funkcji poznawczych, obniżony nastrój, ciągłe uczucie zmęczenia, zaburzenia snu, wzmożona drażliwość, nerwowość oraz napięcie wewnętrzne. Ponadto może pojawić się niepokój, częste zmiany nastroju, poczucie bezsensu czy wyczerpania, a także pogorszenie zdolności koncentracji i pogorszenie pamięci. Z kolei zaburzenia snu mogą objawiać się wzmożoną sennością w dzień.
Jeżeli występują u nas jakiekolwiek niepokojące objawy, warto skonsultować się z psychoterapeutą lub psychiatrą, ponieważ niektóre dolegliwości mogą świadczyć nie tyle o andropauzie, ile o tym, że rozwijają się stany depresyjne czy inne zaburzenia. Należy też bezwzględnie zerwać ze stereotypem mężczyzny, który nie przyznaje się do słabości i nie korzysta z konsultacji lekarskich. Takie działania mogą mocno odbić się na zdrowiu i znacząco obniżyć komfort życia mężczyzny.
Wpływ andropauzy na seksualność u mężczyzn
Zmiany zachodzące w organizmie mężczyzny mogą również powodować zaburzenia erekcji i wiążą się z obniżonym libido. Z problemem tym może zmagać się wiele mężczyzn borykających się z męskim klimakterium. Zmniejszenie aktywności seksualnej i obniżone libido bywa dla mężczyzn problemem bardzo dotkliwym i może mieć duży wpływ na ich strefę emocjonalną, nastrój i powodować brak akceptacji samego siebie.
Symptomy te mogą nasilać się wraz z wiekiem. Najczęściej i najsilniej odczuwają je mężczyźni po 50 roku życia, jednak zdarza się to także w młodszym wieku. Proces ten jest indywidualny. Czasami bywa też nieodczuwalny nawet do końca życia.
Będąc pod stałą kontrolą lekarza i stosując się do wszystkich jego wskazówek, można zniwelować odczuwanie konsekwencji związanych z męskim przekwitaniem.
Jak długo trwa andropauza u mężczyzn?
Czas trwania andropauzy nie jest tak łatwy do określenia, jak w przypadku kobiecej menopauzy. Popularna bywa opinia mówiąca o tym, że przystosowanie organizmu do spadku produkcji testosteronu trwa od kilku do kilkunastu lat. Zespół objawów towarzyszących andropauzie może jednak nigdy nie minąć. Dlatego ważna jest prawidłowa diagnoza i w razie potrzeby, zastosowanie odpowiedniego leczenia czy to związanego z niskim testosteronem czy innymi objawami zdrowotnymi i psychologicznymi.
Leczenie andropauzy - co warto wiedzieć?
Jeżeli lekarz po zleceniu badań laboratoryjnych stwierdza spadek poziomu testosteronu, może zaproponować pacjentowi terapię zastępczą. Warto jednak omówić dokładnie cały proces ze specjalistą i ustalić bilans korzyści i strat. Przed wprowadzeniem terapii lekarze często jednak najpierw chcą się upewnić, że zmiany hormonalne nie są spowodowane innymi chorobami. Przeciwwskazaniem do leczenia testosteronem mogą być nowotwory lub nieprawidłowe wyniki badań. Natomiast wyrównywania niedoboru hormonu wzrostu zazwyczaj nie zaleca się u osób starszych, ponieważ może to prowadzić do wielu niepożądanych skutków ubocznych.
Pamiętajmy, że leczenie preparatami z testosteronu należy bezwzględnie prowadzić pod kontrolą lekarza i zgodnie z jego zaleceniami. Na rynku dostępne są też preparaty zawierające DHEA. Niemniej, mimo że są one wydawane bez recepty, nie należy stosować ich na własną rękę. Preparaty te mogą złagodzić objawy andropauzy, jednak tylko wówczas, gdy wynikają one z niedoboru tego hormonu. Należy więc skonsultować się ze specjalistą i wraz z nim dostosować leki i ich dawkę do indywidualnych potrzeb organizmu.
Czasami lekarz może zastosować leczenie objawowe w zależności od skali problemu. Takie leczenie również może przyczynić się do poprawy jakości życia w trakcie andropauzy.
Jak jeszcze można łagodzić występujące objawy?
Zachowawcze leczenie mężczyzn przechodzących okres przekwitania może polegać na wprowadzeniu lekkiej, prawidłowo zbilansowanej diety, bogatej w białko. Jakość życia mężczyzn mogą poprawić także umiarkowane ćwiczenia fizyczne. Jaką aktywność fizyczną podjąć? Jogging, spacery czy jazda na rowerze może znacząco poprawić samopoczucie. Warto też pamiętać o zapewnieniu sobie odpowiedniej ilości wypoczynku i regeneracji.
Niektórzy pacjenci decydują się też na dodatkową suplementację, przyjmując np. suplementy diety dla mężczyzn. Do preparatów lub suplementów, które mogą wesprzeć nasz organizm, należy selen, cynk, L-arginina oraz witaminy D, C czy E. W przebiegu andropauzy pacjenci sięgają także po preparaty uspokajające oraz suplementy poprawiające nastrój i wiele innych, w zależności od problemu.
Takie postępowanie powinno być poprzedzone odpowiednimi badaniami i konsultacją lekarską. Jeżeli problem wiąże się ze sferą psychiczną, warto też zasięgnąć pomocy psychoterapeuty. Terapia może pomóc nam złapać równowagę i pogodzić się z naturalnie zachodzącymi w organizmie zmianami.
Podsumowanie
Andropauza to trudny okres w życiu mężczyzny. Wraz z wiekiem dochodzi do stopniowego spadku poziomu hormonów. Takie zjawisko spowodowane jest przez wielonarządowe starzenie się ludzkiego organizmu i skutkuje pogorszeniem funkcjonowania osi podwzgórze-przysadka-jądra.
Andropauza może wiązać się z szeregiem dolegliwości, w tym z objawami somatycznymi, psychologicznymi, naczynioruchowymi czy seksualnymi. Dolegliwości obejmują również typowe zmiany fizyczne, w tym spadek siły mięśniowej, przyrost tkanki tłuszczowej, zmniejszenie masy kostnej, problemy ze strony układu krążenia czy pojawienie się stanów przedcukrzycowych.
Wszystkie występujące objawy związane z andropauzą można łagodzić i leczyć, stosując odpowiednią terapię, która poprawi komfort życia mężczyzny. Dobre samopoczucie może nam także zapewnić zdrowa, zbilansowana dieta oraz umiarkowany wysiłek fizyczny.
Pamiętajmy, że powyższy artykuł nie jest poradą medyczną i nie może zastąpić nam wizyty u specjalisty. Wszystkie przyjmowane leki i suplementy powinny być stosowane dopiero po konsultacji lekarskiej. Lekarz najpierw wykona odpowiednie badania, a następnie dostosuje leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta.
O autorze
mgr farm. Edyta Sukiennik
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na kierunku farmacji. Posiada I-stopień specjalizacji aptecznej. Farmaceutka z powołania. Od 25 lat związana czynnie z zawodem farmaceuty. A od ponad 22 lat piastuje funkcje kierownika. Swoją pierwszą aptekę otworzyła w 2004 roku. W kolejnych latach tworzyła kolejne placówki wychodząc naprzeciw potrzebom rynku. Od początku kierowała się podstawowymi wartościami którymi są: szacunek, uczciwość, odpowiedzialność dla dobra i zdrowia pacjenta. Empatia, cierpliwość i wyrozumiałość to jej podstawowe cechy osobowości.
W wolnym czasie podróżuje. Uwielbia poznawać nowe miejsca, poznawać ludzi i ich obyczaje.
« wróć
