Zapalenie pęcherza moczowego to infekcja dolnych dróg moczowych wywołana przez bakterie. Objawia się głównie pieczeniem podczas oddawania moczu i częstą potrzebą mikcji. Leczenie wymaga działania przeciwbakteryjnego. W poniższym artykule przedstawimy przyczyny, objawy oraz leczenie ZUM, czyli zapalenia układu moczowego.
Zapalenie pęcherza moczowego - co to jest?
Zapalenie pęcherza moczowego (ZUM) to jedna z najczęstszych infekcji układu moczowego, która polega na zakażeniu ściany pęcherza przez bakterie. Choroba ta dotyczy głównie dolnych dróg moczowych i może powodować znaczny dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu.
Najbardziej narażone na zapalenie pęcherza są kobiety - statystyki pokazują, że ponad 50% kobiet przynajmniej raz w życiu doświadcza tej infekcji. Wynika to z budowy anatomicznej - krótsza cewka moczowa u kobiet ułatwia bakteriom dostanie się do pęcherza. Szczególnie podatne na infekcje ZUM są kobiety w wieku rozrodczym, kobiety ciężarne oraz po menopauzie. Mężczyźni chorują rzadziej, ale ryzyko wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie przy problemach z prostatą.
Sprawdź też: Nietrzymanie moczu – jak sobie z nim poradzić?
Przyczyny i objawy zapalenia pęcherza moczowego
Główną przyczyną zapalenia pęcherza są bakterie, najczęściej Escherichia coli (E. coli), która naturalnie występuje w jelicie grubym przewodu pokarmowego. Bakterie te mogą przedostać się do układu moczowego przez cewkę moczową, szczególnie gdy:
- nie przestrzegamy higieny intymnej
- nosimy zbyt obcisłą bielizną syntetyczną
- powstrzymujemy się od oddawania moczu
- jesteśmy odwodnieni
- mamy osłabioną odporność.
Typowe objawy zapalenia pęcherza to przede wszystkim częste i zwykle nagłe parcie na mocz oraz pieczenie, a nawet ból podczas oddawania moczu. Może także pojawić się ból w dolnej części brzucha, a sam mocz może (ale nie musi) być mętny oraz posiadać nieprzyjemny zapach. Nierzadko po oddaniu moczu pozostaje uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza. Dodatkowo czasami jako mniej charakterystyczny objaw może pojawić się ogólne osłabienie.
Jak rozpoznać zapalenie pęcherza moczowego?
Rozpoznanie zapalenia pęcherza opiera się przede wszystkim na charakterystycznych objawach oraz badaniu moczu. Lekarz zazwyczaj zleca ogólne badanie moczu, które wykrywa obecność bakterii, krwinek białych i czerwonych oraz innych nieprawidłowych składników. Bardziej specjalistyczne będzie wykonanie posiewu moczu. Jest on wykonywany w przypadkach nawracających infekcji lub gdy standardowe leczenie nie przynosi efektów. Pozwala określić rodzaj bakterii i ich wrażliwość na antybiotyki.
W przypadku nawracających infekcji lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak USG układu moczowego, aby wykluczyć chociażby wady anatomiczne lub kamienie moczowe.
Przeczytaj także: Jak leczyć infekcje dróg moczowych - sprawdzone sposoby
Infekcja dolnych dróg moczowych - leczenie ZUM
Leczenie zapalenia pęcherza zależy od nasilenia objawów i przyczyny infekcji:
- Leczenie antybiotykowe to podstawa terapii ostrych infekcji. Najczęściej stosowane antybiotyki to nitrofurantoina (furagina), trimetoprim-sulfametoksazol czy fluorochinolony. Kuracja trwa zazwyczaj 3-7 dni (sprawdź Urofuraginum Max).
- Żurawina zawiera proantocyjanidyny, które utrudniają bakteriom przyczepianie się do ściany pęcherza. Sok żurawinowy lub suplementy mogą wspierać leczenie i profilaktykę (sprawdź Żuravit Forte).
- Leki przeciwbólowe, takie jak np. ibuprofen mogą złagodzić ból i zmniejszyć stan zapalny (sprawdź nasze Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne).
- Zwiększone nawodnienie pomaga "wypłukać" bakterie z układu moczowego - zaleca się picie 2-3 litrów płynów dziennie.
- Preparaty roślinne zawierające wyciągi z brzozy, pokrzywy czy nawłoci mogą wspierać leczenie dzięki działaniu moczopędnemu.
Przeczytaj także: Ból nerek po alkoholu - co może oznaczać i jak leczyć?
Profilaktyka zapalenia pęcherza moczowego - jak uniknąć ZUM?
Skuteczna profilaktyka zapalenia pęcherza opiera się na kilku kluczowych zasadach. Po pierwsze bardzo ważna jest właściwa higiena intymna. Chodzi tu chociażby o właściwy sposób mycia się (od przodu do tyłu w miejscach intymnych), a także o używanie delikatnych środków myjących. Niezwykle istotne w zapobieganiu ZUM jest także noszenie bawełnianej, przewiewnej bielizny oraz unikanie zbyt obcisłych spodni.
Przeczytaj także: Pokrzywa – właściwości, działanie i zastosowanie
Warto też zwrócić uwagę na nawyki żywieniowe. Istotne przy profilaktyce infekcji dolnych dróg moczowych jest picie odpowiedniej ilości wody w ciągu dnia (przynajmniej 2 litry dziennie), ograniczenie kawy, alkoholu i pikantnych potraw, a także unikanie nadmiernej ilości cukru. Profilaktycznie można także przyjmować żurawinę, która zapobiega przytwierdzaniu się bakterii do ścianek pęcherza moczowego.
Należy też pamiętać o regularnym opróżnianiu pęcherza (nie wstrzymywać oddawania moczu), a w przypadku aktywności seksualnej – o oddawaniu moczu po stosunku – pozwala to oczyścić drogi moczowe z ewentualnych drobnoustrojów.
Przeczytaj także: Ból jajnika: przyczyny, objawy i leczenie
Najczęstsze pytania o ZUM
Jakie są objawy zapalenia pęcherza moczowego? Główne objawy to częste parcie na mocz, pieczenie podczas oddawania moczu, ból w dolnej części brzucha oraz mętny mocz o nieprzyjemnym zapachu.
Jakie są domowe sposoby na zapalenie pęcherza moczowego? Pomocne jest zwiększone nawodnienie, picie soku żurawinowego, ciepłe okłady na brzuch oraz unikanie drażniących pokarmów. Jednak w przypadku ostrych objawów konieczna jest wizyta u lekarza.
Jakie mogą być powikłania zapalenia pęcherza moczowego? Nieleczone zapalenie pęcherza może prowadzić do infekcji nerek (odmiedniczkowe zapalenie nerek), co jest poważnym powikłaniem wymagającym hospitalizacji.
Podsumowanie
Zapalenie pęcherza moczowego to częsta, która dotyka głównie kobiety. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie antybiotykowe zapewniają szybki powrót od zdrowia. Regularna profilaktyka, właściwa higiena i zdrowe nawyki znacznie zmniejszają ryzyko nawrotów choroby.
Sprawdź nasze: Leki na zapalenie pęcherza
mgr farm. Mateusz Jabłoński
