Refluks żołądkowy to schorzenie, w którym kwaśna treść żołądkowa cofa się do przełyku. Przyczyną mogą być problemy fizjologiczne mięśnia zwieracza przełyku lub też nieodpowiedni styl życia. Leczenie obejmuje przede wszystkim neutralizację kwaśnej treści pokarmowej.
Co to jest refluks żołądkowy? Refluks żołądkowo-przełykowy?
Refluks żołądkowo-przełykowy to choroba, która polega na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. W prawidłowych warunkach mięsień zwany zwieraczem przełykowo-żołądkowym działa niejako na zasadzie bramki, która zamyka się po przejściu pokarmu do żołądka. U osób z refluksem zwieracz ten nie działa prawidłowo, co powoduje, że kwaśna treść żołądkowa wraca do przełyku.
Główne przyczyny refluksu to osłabienie zwieracza przełykowo-żołądkowego, przepuklina w obrębie mięśnia przepony oraz zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej. Do rozwoju choroby przyczyniają się także niektóre leki (przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne – aspiryna, ibuprofen, naproksen), a także stres, palenie tytoniu i nadmierne spożycie alkoholu.
Refluks dotyka około 20% osób dorosłych, przy czym częściej występuje u osób po 40. roku życia. Choroba może dotyczyć każdego, ale częściej pojawia się u osób z nadwagą, kobiet w ciąży oraz osób prowadzących siedzący tryb życia.
Sprawdź też: Zgaga – przyczyny oraz domowe sposoby walki ze zgagą
Główne objawy refluksu żołądkowo-przełykowego
Najczęstszym objawem refluksu jest zgaga, czyli uczucie pieczenia za mostkiem, które nasila się po posiłkach i w pozycji leżącej. Innym typowym objawem jest kwaśny lub gorzki smak w ustach, szczególnie rano po przebudzeniu. Pacjenci często zgłaszają także trudności w połykaniu, dziwne uczucie w gardle oraz kaszel (szczególnie nocny). Niektórzy doświadczają bólu w klatce piersiowej, który może przypominać ból serca. Mogą wystąpić również problemy z głosem, chrypka oraz nawracające infekcje górnych dróg oddechowych.
Objawy najczęściej pojawiają się po posiłkach, zwłaszcza obfitych i tłustych oraz w pozycji leżącej. Nasilają się również po spożyciu pikantnych potraw, kawy, alkoholu czy też napojów gazowanych.
Czytaj także: Problemy z trawieniem - co na trawienie i pracę układu pokarmowego?
Jak rozpoznać refluks żołądkowy?
Diagnoza refluksu opiera się przede wszystkim na charakterystycznych objawach i wywiadzie z pacjentem. Lekarz może zalecić prowadzenie dzienniczka objawów, w którym pacjent zapisuje kiedy i po czym pojawiają się dolegliwości.
W przypadku typowych objawów często rozpoczyna się leczenie próbne za pomocą leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego. Jeśli objawy ustępują, potwierdza to rozpoznanie refluksu. Z kolei w bardziej skomplikowanych przypadkach lub gdy objawy nie ustępują pomimo leczenia, może być konieczne wykonanie badań dodatkowych, takich jak gastroskopia (pozwala ocenić stan przełyku i żołądka). Czasami wykonuje się także pomiar pH w przełyku przez 24 godziny.
Czytaj także: Problemy z trawieniem - co na trawienie i pracę układu pokarmowego?
Leczenie refluksu żołądkowo-przełykowego
Podstawą leczenia refluksu są leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego. Najbardziej efektywne są w tym przypadku inhibitory pompy protonowej, takie jak omeprazol, pantoprazol (sprawdź Anesteloc Max oraz Nolpaza Control) czy esomeprazol. Przyjmuje się je zwykle rano na czczo, około 30 minut przed posiłkiem.
W łagodniejszych przypadkach można stosować leki zobojętniające kwas żołądkowy lub antagonistów receptorów H2, które działają krócej, ale mogą przynieść szybką ulgę w objawach. Tutaj wymienić należy chociażby famotydynę (sprawdź Famotydyna Ranigast lub Manti Extra).
Bardzo ważna jest także zmiana stylu życia i diety. Należy unikać pokarmów, które nasilają objawy, takich jak:
- pikantne potrawy
- cytrusy
- pomidory
- kawa, alkohol i napoje gazowane.
Zaleca się jedzenie mniejszych posiłków ale częściej w ciągu dnia oraz nie kładzenie się spać wcześniej niż 3 godziny po ostatnim posiłku. Pomocne może być także podniesienie głowy podczas snu, co zmniejsza cofanie się treści żołądkowej w nocy. Ważne jest również zrzucenie nadwagi, rzucenie palenia i ograniczenie stresu.
Czytaj także: Jak pozbyć się zgagi i niestrawności?
Popularne pytania o refluks żołądkowo-przełykowy
Czy zgaga to jedyny objaw refluksu? Nie, zgaga to najczęstszy, ale nie jedyny objaw refluksu. Choroba może objawiać się również kwaśnym smakiem w ustach, kaszlem, chrypką, trudnościami w połykaniu czy bólem w klatce piersiowej.
Co powoduje refluks? Refluks powstaje przez nieprawidłowe działanie zwieracza przełykowo-żołądkowego, który nie zamyka się prawidłowo. Przyczyniają się do tego czynniki takie jak nadwaga, ciąża, niektóre leki, stres, palenie tytoniu i spożywanie określonych pokarmów.
Co jeść przy refluksie? Przy refluksie zaleca się łagodną dietę z ograniczeniem pikantnych potraw, cytrusów, pomidorów, kawy i alkoholu. Warto jeść częściej, ale mniejsze porcje, wybierać chude mięsa, ryby, warzywa gotowane i produkty pełnoziarniste.
Podsumowanie
Refluks żołądkowo-przełykowy to częsta choroba polegająca na cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, której głównym objawem jest zgaga. Skuteczne leczenie obejmuje zarówno leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego, jak i zmiany w stylu życia oraz diecie. Przy odpowiednim podejściu większość pacjentów może skutecznie kontrolować objawy i prowadzić normalne życie.
Sprawdź nasze: Tabletki na zgagę i refluks
mgr farm. Mateusz Jabłoński
