Stres to naturalna reakcja organizmu na tzw. stresory, czyli różnego rodzaju czynniki zewnętrzne (czynniki środowiskowe, psychologiczne, itp.), które wywołują w organizmie konkretne zmiany. Stres otacza nas obecnie z każdej strony i każdego dnia. Nic zatem dziwnego, że chęć posiadania wiedzy, jak zmniejszyć stres w codziennym życiu jest dla wielu osób tak istotna. Jak radzić sobie ze stresem w życiu prywatnym i życiu zawodowym?
Co to jest stres i jakie są przyczyny stresu?
Stres to nic innego jak reakcja organizmu na kontakt z czynnikiem stresogennym. W praktyce pod wpływem stresu organizm wyzwala tzw. hormony stresu, do których zalicza się m.in. kortyzol i adrenalinę. Mają one za zadanie tak przestawić funkcjonowanie organizmu, aby mógł on sobie poradzić z zaistniałą sytuacją. Problem stresu w dzisiejszych czasach dotyka praktycznie każdego i to na każdym kroku, dlatego też coraz częściej utrudnia nam codzienne funkcjonowanie gdyż przeciwdziała on równowadze organizmu.
Jakie sytuacje powodują stres? Źródłem stresu mogą być różnorodne sytuacje z codziennego życia. Może to być np. zmiana pracy, rozwód czy chociażby narodziny dziecka. Stresujące sytuacje to także bez wątpienia śmierć bliskiego członka rodziny (śmierć kogoś bliskiego, śmierć współmałżonka) czy też zbyt wysokie wymagania ze strony przełożonych. W takich trudnych sytuacjach organizm musi podjąć odpowiednie kroki, aby poradzić sobie z zaistniałym problemem. Mówimy wówczas właśnie o reakcji stresowej.
Jak organizm reaguje na stres?
W odpowiedzi na stresory organizm przestawia swój tryb działania na tryb "walcz i uciekaj". W założeniu ma to zwiększyć wytrzymałość organizmu, pobudzić go i sprawić, że będzie w stanie przeciwdziałać czynnikowi wywołującemu stres. W praktyce jednak stres powoduje zaburzenia hormonalne i zmiany w obrębie układu nerwowego, czego konsekwencją są chociażby zaburzenia lękowe i uczucie niepokoju. Konsekwencją stresujących sytuacji mogą być także zaburzenia odżywiania, jak np. nadmierny apetyt (tzw. zajadanie stresu) czy wręcz przeciwnie - brak apetytu. Pojawiają się bóle brzucha i inne bóle mięśni.
Wpływ sytuacji stresowej na organizm wywołuje także nierzadko nerwy, poczucie frustracji oraz lęk. Osoby zestresowane maja problemy z koncentracją oraz zawroty głowy, pojawić się u nich może także drżenie rąk jeśli bardzo stresuje je jakieś wydarzenie w swoim życiu. W odpowiedzi na stres organizm ma także często problemy ze snem - spada jakość snu, a także pojawiają się trudności z zasypianiem. W niektórych przypadkach stres powoduje obniżone poczucie własnej wartości. Wynika z tego, że stres wpływa na znaczną część naszego życia - zarówno osobistego, fizycznego i psychicznego, jak i zawodowego.
Krótkotrwały stres jest czymś zupełnie innym niż chroniczny stres
Są różne rodzaje stresu. Na pewno wyróżnić można krótkotrwały stres oraz długotrwały stres. Jeśli stres trwa zbyt długo i utrzymuje się na tym samym poziomie może on potęgować poważniejsze negatywne skutki dla zdrowia. Objawy, jakie utrzymujący się przez dłuższy czas stres może wywoływać w naszym organizmie obejmują przede wszystkim zmęczenie - uczucie ciągłego zmęczenia. W odróżnieniu od krótkotrwałego stresu, który powoduje zwykle pobudzenie stres chroniczny sprawia, że przez większą część dnia czujemy się zmęczeni, a po przespaniu nawet całej nocy - często jesteśmy niewyspani. Krótki stres to nierzadko dobry stres, natomiast stres utrzymujący się długi czas znacząco pogarsza nasza psychikę.
Poza uczuciem ciągłego zmęczenia długotrwały stres jest przyczyną takich dolegliwości jak:
-
chroniczne bóle głowy
-
choroby serca
-
podwyższone ciśnienie krwi (szczególnie mocno na sytuacje stresowe powinny uważać osoby, którym palenie papierosów nie jest obce)
-
osłabiony układ odpornościowy i tym samym większa podatność na infekcje
-
problemy z zasypianiem czy też wręcz bezsenność
-
w skrajnych przypadkach stres jest motorem napędowym dla myśli samobójczych.
Widać zatem wyraźnie jak ogromne znaczenie dla codziennego życia ma narażenie na stres i jak ważna w tym kontekście jest wiedza na temat tego, co pomoże na stres i zdenerwowanie czy też rozdrażnienie.
Długotrwały stres powoduje wyczerpanie emocjonalne i problemy natury psychicznej
W związku z częstymi sytuacjami stresującymi i narażeniem na różne rodzaje stresorów u danej osoby znacząco obniża się samopoczucie. Zaczyna ona mieć problemy z emocjami i utrzymaniem równowagi psychologicznej organizmu. Pojawia się natłok negatywnych emocji, a częsty kontakt z trudnymi sytuacjami tylko potęguje niekorzystne zmiany w organizmie. Pojawia się wspomniana już wcześniej niska jakość snu, a stres przyczynia się do pogorszenia relacji z innymi ludźmi- coraz trudniej dbać wówczas o dobre relacje z innymi. Jakie są zatem sprawdzone sposoby na stres?
Na nadmierny stres aktywność fizyczna i ćwiczenia fizyczne?
Jeśli chcesz walczyć ze stresem stres najlepiej pokonać chociażby poprzez ćwiczenia relaksacyjne. Metodą radzenia sobie ze stresem jest zatem dbałość o zdrowie fizyczne i o swoje ciało. Dobrym rozwiązaniem w takiej sytuacji będą ćwiczenia aerobowe, takie jak bieganie, spacer czy też jazda na rowerze. Pamiętać należy o konieczności wykonywania ćwiczeń regularnie, z zachowaniem przynajmniej 30-minutowego czasu ich odbywania. Ćwiczenia i aktywność fizyczna poprawiają nastrój i samopoczucie, a także przyczyniają się do poprawy snu. Zdecydowanie zmniejszają one napięcie i działają relaksująco - coś na wzór relaksującej muzyki, która również zalecana jest jako sposoby radzenia sobie ze stresem.
Ćwiczenia oddechowe również obniżą poziom stresu związanego z codziennym życiem
Aby lepiej radzić sobie ze stresem staraj się wprowadzić w codzienne życie tzw. ćwiczenia oddechowe. Musisz wiedzieć, że oddech jest niezwykle ważny w kontekście emocji i samopoczucia. Ćwiczenia oddechowe obejmują chociażby wykonywanie powolnego wdechu, przytrzymanie powietrza w płucach i wykonanie powolnego wydechu. Proces ten powtarza się kilka razy, aż poczujemy, że napięcie nieco z nas zeszło. Ważne jest, aby tego typu ćwiczenia wykonywać zawsze, gdy poczujemy się zdenerwowani lub zaniepokojeni.
Jakie są jeszcze techniki radzenia sobie ze stresem?
Wśród innych metod radzenia sobie ze stresem wymienić należy niektóre domowe sposoby, a wśród nich chociażby rozciąganie i relaks. Pomocna może być także zdrowa dieta czy też ciepła kąpiel. Możesz wziąć ciepłą kąpiel zawsze, gdy poczujesz, że stres przybiera na sile. Rozważ też rozmowę z bliską osobą zamiast mówić, że nic nie da się zrobić. Niektórym bardzo dobrze pomaga medytacja, innym z kolei słuchanie spokojnej muzyki.
Staraj się unikać alkoholu i innych używek, które upośledzają Twój mózg i jego funkcjonowanie. Pamiętaj, że używki nie są sposobem na walkę ze stresem. Jeśli czujesz, że stres z Tobą wygrywa zawsze możesz skorzystać z pomocy profesjonalisty, tj. psychologa lub psychoterapeuty. Nie bój się poprosić o pomoc, jeśli potrzebujesz wsparcia.
Na reakcje stresowe pomogą też preparaty prosto z apteki, czyli sposobów radzenia sobie ze stresem ciąg dalszy...
Pozytywny wpływ na organizm i walkę ze stresem mają także dostępne w aptekach leki i suplementy diety. Warto wiedzieć, że osoby zestresowane częściej doświadczają problemów obejmujących niektóre witaminy i minerały. U takich osób częściej pojawia się niedobór magnezu. W związku z tym magnez pomoże w radzeniu sobie ze stresem (magnez jest składnikiem m.in. suplementu diety Neomag Stres). Podobny pozytywny wpływ na stres wykazuje ashwagandha, która co do zasady zwiększa "odporność na stres" (np. w preparacie Naturell Ashwagandha lub Solgar Ashwagandha).
Wsparciem w walce ze stresem będą też preparaty zawierające melisę, lawendę, chmiel oraz walerianę (czyli kozłek lekarski). Nie bez znaczenia są też witaminy z grupy B, czy też witamina D (co ma związek ze spadkiem odporności u osób narażonych na działanie silnego lub przewlekłego stresu). Niektórzy mogą też czerpać korzyści z produktów podnoszących poziom energii, bo w reakcji na stres organizm szybciej i częściej się męczy. Jeśli stres powoduje problemy z koncentracją rozważ także produkty wspierające myśli i koncentrację - np. na bazie miłorzębu.
Pamiętaj, że o wyborze preparatu w głównej mierze decydować powinny dolegliwości i objawy, z jakimi się zmagasz. Jeśli nie jesteś pewny co wybrać - zawsze możesz radzić się farmaceuty. Pamiętaj, że stresu nie należy lekceważyć - zwłaszcza, jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
