Mleko matki to pierwszy i najlepszy wybór w kontekście karmienia dziecka. Z różnych powodów jednak nie zawsze jest to możliwe. Różnego rodzaju nietolerancje pokarmowe i alergie mogą sprawić, że konieczne będzie wdrożenie odpowiedniego postępowania dietetycznego w postaci mleka modyfikowanego. W kontekście tego rodzaju pokarmu nierzadko równie ważne co wybór mleka jest także właściwe jego przygotowanie i przechowywanie. Jak robić to prawidłowo i dbać o zdrowie i bezpieczeństwo dziecka?
Higiena przy przygotowywaniu mleka modyfikowanego
Nie ulega wątpliwości, że podstawą właściwego przygotowania mleka modyfikowanego jest zachowanie odpowiedniej higieny. Nie zdziwi chyba nikogo fakt, że przygotowywanie mleka w niehigienicznych warunkach może wiązać się z ryzykiem spożycia przez dziecko różnego rodzaju zanieczyszczeń czy też drobnoustrojów. W związku z tym przed przystąpieniem do przygotowania posiłku należy przede wszystkim zadbać o to, aby:
- Dokładnie umyć ręce, najlepiej mydłem lub środkiem z domieszką substancji dezynfekujących.
- Wyparzyć butelkę, smoczek i nakrętkę przed każdym użyciem – sposobów wyparzania jest co najmniej kilka, od specjalnych sterylizatorów po „zwykle” wyparzenie utensyliów we wrzątku (najlepiej pozostawić je w gorącej wodzie na około 3-5 minut).
- Używać wyłącznie czystych ściereczek, a mleko przygotowywać na czystej powierzchni.
Wszystkie elementy butelki (w zależności od modelu to smoczek, butelka lub czasami rurka odpowietrzająca) powinny być dokładnie wysuszone – na czystym ręczniku papierowym lub dedykowanej suszarce. Nie należy wycierać ich ściereczką kuchenną, która może być źródłem różnych patogenów lub też innych zanieczyszczeń.
Prawidłowe przygotowanie mleka modyfikowanego
Proces przygotowania mleka modyfikowanego to wbrew temu, co mogłoby się wydawać niekoniecznie proste i łatwe zadanie. Tym bardziej, jeśli mowa o świeżo upieczonych rodzicach. Dlatego też warto pamiętać o kilku istotnych zasadach. Po pierwsze do przygotowania mleka powinno używać się świeżej i przegotowanej wody, ostudzonej do temperatury około 35-40°C. Ważne, aby mleko było ciepłe, ale nie gorące. To w jaki sposób przygotować mleko dla dziecka zależy też od rodzaju mleka i wieku dziecka. Dlatego też należy sprawdzić na opakowaniu, jaką ilość wody i proszku rekomenduje producent mleka. Następnie należy odmierzyć wymaganą ilość wody do butelki i dosypać odpowiednią ilość proszku – najlepiej za pomocą dołączanej do produktów mlekozastępczych miarki. Puszki z mlekiem modyfikowanym (np. Bebilon Profutura DuoBiotik 4 lub Bebilon Profutura DuoBiotik 3) posiadają w środku specjalne miarki do odmierzania mleka. Mleko powinno nabierać się płasko, nie ubijając proszku w opakowaniu – takie ubijanie może powodować niewłaściwe odmierzanie wymaganej dawki preparatu.
Po dodaniu mleka do wody trzeba zakręcić butelkę i delikatnie, ale wystarczająco długo wytrząsać w celu rozpuszczenia proszku. Warto przy tym wszystkim pamiętać, aby nie dodawać do wody więcej proszku, aniżeli zaleca producent. Mogło by to zwiększać ryzyko problemów trawiennych u niemowlęcia.
Przechowywanie otwartego opakowania mleka modyfikowanego
Właściwe przechowywanie otwartego opakowania mleka modyfikowanego ma zasadnicze znaczenie dla zachowania jego jakości. Warto bowiem wiedzieć że mleko w proszku jest wrażliwe na światło, wilgoć i temperaturę. Jak zatem przechowywać otwarte opakowania mleka modyfikowanego?
- Po pierwsze opakowanie mleka powinno być szczelnie zamknięte, aby zapobiec dostawaniu wilgoci do proszku.
- Mleko należy też przechowywać w suchym miejscu, w temperaturze pokojowej (15-25°C) – należy unikać zbyt wysokich temperatur, gdyż wysoka temperatura to istotny czynnik ryzyka zachodzenia zmian w składzie mleka.
- Należy też unikać przechowywania mleka w łazience lub nad kuchenką ze względu na wilgoć i temperaturę.
- Należy sprawdzić jaki okres przydatności po otwarciu deklaruje producent, zwykle zalecają oni, aby zużyć mleko w ciągu 4 tygodni od otwarcia
Wartym wypróbowania jest pomysł, aby na opakowaniu mleka zapisywać datę jego otwarcia. Dzięki temu nie przeoczymy terminu przydatności po otwarciu i zapewnimy dziecku możliwie najlepszą jakość przygotowywanych posiłków.
Przechowywanie przygotowanego mleka modyfikowanego
Przygotowane mleko modyfikowane wymaga szczególnej uwagi. Wszystko dlatego, że gotowa mieszanka proszku z wodą jest bardziej podatna na różnego rodzaju zmiany zachodzące w jej składzie, które niestety obniżają jej jakość i wartość zdrowotną. Zaleca się zatem, aby świeżo przygotowane mleko zużyć w ciągu 2 godzin od jego sporządzenia. Po tym czasie mieszaninę powinno się wylać i przygotować nową. Sposobem na przedłużenie przydatności mieszaniny jest przechowywanie jej w lodówce o temperaturze 2-4°C. Nie należy jednak przechowywać jej w tych warunkach dłużej aniżeli 24 godziny.
Warto również pamiętać, aby nie zamrażać przygotowanego mleka modyfikowanego. Jeśli korzystamy z mleka przetrzymywanego w lodówce warto wyjąć je z lodówki na 15-30 minut przed planowanym karmieniem i oczywiście podgrzać. Rekomenduje się, aby unikać podgrzewania w kuchence mikrofalowej. Idealnym rozwiązaniem są specjalne podgrzewacze lub też kąpiel wodna (zanurzenie zamkniętej butelki w gorącej, podgrzewanej wodzie).
Przygotowanie i przechowywanie mleka w podróży
Podczas podróży z dzieckiem należy zachować szczególną ostrożność. A to dlatego, że warunku w trakcie podróży nierzadko odbiegają od tych, jakie jesteśmy w stanie zapewnić w domu. Dlatego też biorąc pod uwagę kwestię przygotowywania i przechowywania mleka w podróży należy przestrzegać kilku poniższych zasad.
- Przygotowanie mleka w podróży:
- Zabierz odmierzoną ilość proszku w osobnych, czystych pojemniczkach (pomocne są specjalne pojemniki na mleko, które posiadają oddzielne miejsca na kolejne porcje proszku).
- Weź ze sobą przegotowaną, ostudzoną wodę w sterylnej butelce.
- Zawsze miej przy sobie zapasową, czystą butelkę.
- Bardzo ważne - używaj wody butelkowanej, jeśli nie masz pewności co do jakości wody w miejscu pobytu.
- Przechowywanie mleka w czasie podróży:
- Po pierwsze – idealnie było by korzystać z torby termoizolacyjnej do transportu przygotowanego mleka.
- Używaj wkładów chłodzących, aby utrzymać odpowiednią temperaturę – jeśli nie zamierzasz podać mleka dziecku w przeciągu maksymalnie 1-2 godzin umieść mieszaninę w chłodnym miejscu, aby zachować jej walory na dłużej.
- Rekomenduje się, aby mleko przygotowane w podróży zużyć w ciągu godziny, tym bardziej, jeśli temperatura wokół odbiega od temperatury pokojowej.
Przestrzeganie powyższych zasad pomoże zapewnić bezpieczeństwo i właściwą wartość odżywczą posiłków Twojego dziecka. A to przecież jest najważniejsze w kontekście właściwego i niezakłóconego rozwoju malucha.
mgr farm. Mateusz Jabłoński
