Migrena i towarzyszące jej bóle migrenowe to niezwykle uciążliwe bóle głowy, które dotknąć mogą każdego - bez względu na wiek i płeć. Ból migrenowy to tak silny ból głowy, że potrafi skutecznie wyeliminować daną osobę z codziennych obowiązków. Z powodu migreny cierpi w Polsce nawet około 10% społeczeństwa. Co można zatem zrobić, jeśli już pojawią się ataki migreny? Czy i jak można zapobiegać atakom migreny? Czy leczenie farmakologiczne może wesprzeć metody niefarmakologiczne? Skąd w ogóle bierze się migrena?
Migrenowe bóle głowy - migrena charakterystyka
Ból głowy w przebiegu ataku migreny to niezwykle silny ból głowy. Ma on przeważnie charakter jednostronny - mówimy zwykle o migrenie prawostronnej lub lewostronnej. Napad bólu głowy w trakcie ataku migreny jest nagły, choć istnieją pewne przesłanki podpowiadające choremu o zbliżającym się ataku. Tak czy inaczej migrenowy ból głowy pacjenci cierpiący na migrenę opisują jako tępy, kłujący, tętniący i rozrywający. To dlatego ataki migreny potrafi skutecznie obniżyć jakość życia i spowodować izolację danej osoby od świata zewnętrznego - nawet na kilkadziesiąt godzin.
Migrena jest chorobą przewlekłą, z większą lub mniejszą ilością epizodów ataków bólów głowy. Dlatego też metody na skuteczne leczenie migreny stanowią dla wielu osób niezwykle ważny aspekt.
Objawy migreny - czy coś poprzedza napad?
Atak migreny nie ma stałych dni i godzin - może pojawić się nagle. Okazuje się jednak, że napadom towarzyszą pewne objawy poprzedzające właściwy początek bólu głowy. W fazie poprzedzającej atak może pojawić się niepokój, zdenerwowanie oraz zaburzenia łaknienia. Pacjenci odczuwają dużą nadwrażliwość na światło (tzw. światłowstręt) lub hałas i intensywne dźwięki. U prawie 1/3 pacjentów właściwy napad migreny poprzedza tzw. aura. To czas (zwykle około godziny przed początkiem bólów głowy), w którym pojawiają się zaburzenia widzenia (ograniczenie pola widzenia, mroczki i błyski przed oczami), zaburzenia mowy, zaburzenia czucia czy też zaburzenia ruchowe. Tego typu dolegliwości pozwalają lepiej zdiagnozować migrenę i odróżnić ją chociażby od napięciowego bólu głowy.
Skomplikowana migrena - przyczyny migreny
Nie ma jednoznacznie określonej przyczyny występowania migreny. Bezsprzecznie dużą rolę odgrywa tu czynnik genetyczny - jeśli w Twojej rodzinie jest lub są osoby cierpiące na migrenę to istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że może ona pojawić się również u Ciebie. Migrena to choroba, w której powstawaniu biorą udział naczynia krwionośne i układ nerwowy. Okazuje się bowiem, że przepływ krwi w obrębie niektórych naczyń krwionośnych w mózgu jest u osób chorujących na migrenę nieco zaburzony, a to wywołuje zmienne ciśnienie krwi i niejako wywołuje dalsze niekorzystne zmiany, prowadzące do bólów migrenowych.
Co może wywołać migrenę?
Częste bóle głowy w przebiegu migreny są zwykle wywoływane konkretnymi czynnikami wyzwalającymi ataki. W zależności od osoby mogą to być chociażby:
- gwałtowne zmiany pogody
- niedobór snu, a zwłaszcza brak snu (zbyt krótki sen może prowokować początek ataku migreny)
- zmiany hormonalne (istnieje chociażby tzw. migrena miesiączkowa, przypadająca zwykle na około 3 dni przed menstruacją i trwająca nawet 2 dni w trakcie jej trwania)
- glutaminian sodu - popularny wzmacniacz smaku to związek, który bardzo często wiąże się właśnie z migreną
- nadużywanie alkoholu oraz kofeiny - związek alkoholu z migreną znany jest od dawny i jest niepodważalny
- stres i silne emocje, rozdrażnienie i niepokój
- niektóre produkty spożywcze - warto pamiętać o związku czerwonego wina, ciemnej czekolady, serów pleśniowych czy chociażby cytrusów właśnie z migreną
- obecność w pobliżu ostrych perfum.
Lekarze zalecają często pacjentom, aby prowadzili swój dzienniczek migrenowy. Zapisują oni w nim sytuacje stresowe, spożywane posiłki, przyjmowane leki, itp. Pozwala to sprawdzić, jaki czynnik wyzwala atak bólu, aby móc go maksymalnie wyeliminować na przyszłość.
W jaki sposób leczyć migrenę i ból migrenowy? Co należy wiedzieć, jeśli chodzi o leczenie migreny przewlekłej?
W leczeniu migreny stosuje się przede wszystkim leki przeciwbólowe. Ważne, aby przyjąć pierwszą dawką od razu, gdy czujesz zbliżający się atak - to bardziej skuteczne rozwiązanie niż przyjmowanie leków gdy już trwa migrena. Do najpopularniejszych, stosowanych przez największą liczbę osób zalicza się kwas acetylosalicylowy (popularną aspirynę), paracetamol, naproksen i ibuprofen. Kwas acetylosalicylowy, naproksen i ibuprofen działają także przeciwzapalnie. Dzięki takiemu działaniu zalecane są często do stosowania w pierwszej kolejności. Produktami zawierającymi ibuprofen są chociażby Ibuprom Max Sprint, czy też Nurofen Express Forte. Paracetamol jest jednak bezpieczniejszy w kontekście osób narażonych na występowanie problemów w obrębie przewodu pokarmowego (nadżerki, wrzody, itp). Paracetamol jest składnikiem choćby produktu Apap.
W przypadku nieskuteczności wymienionych leków w trakcie ataku należy włączyć do terapii leki na receptę. Leczyć migrenę z pomocą lekarza chociażby przy pomocy pochodnych tryptanów (sumatryptan, itp). W ostatnim czasie pojawił się nawet dostępny bez recepty almotryptan. Tryptany często stosowane są w migrenie przewlekłej, kiedy intensywność bólu i częstotliwość bólu jest naprawdę duża i uciążliwa.
Pamiętajmy, aby zwłaszcza kiedy są częste bóle głowy nie stosować leków przeciwbólowych bezustannie i lekkomyślnie. Od nadmiernego przyjmowania leków przeciwbólowych może dojść do uszkodzenia żołądka, wątroby oraz nerek. Należy uważać, aby nie nadużywać środków przeciwbólowych. Niemniej jednak niektóre leki lekarz może zlecić przyjmować przez okres nawet kilku miesięcy. Mogą być to leki o działaniu uspokajającym lub obniżającym ciśnienie.
Domowe sposoby na migrenę - czy są mniej skuteczne?
Domowe sposoby na migrene obejmują przede wszystkim unikanie czynników wyzwalających napady migreny. Poza tym na migrenę domowe sposoby obejmują także szeroko pojęte techniki relaksacyjne, które pozwolą nam się odprężyć, zrelaksować i zredukować stres (odpoczynek, kilka głębokich wdechów). Warto też zadbać o zbyt napięte mięśnie - masaż szyi, karku oraz skroni zmniejszy napięcie mięśni i pozwoli złagodzić doskwierającą migrenę. Tak więc stosowanie technik relaksacyjnych uznaje się za ważne domowe sposoby na migrenę.
W związku z doskwierającą migreną można także stosować ciepłe okłady, a także kąpiele w ciepłej wodzie, co zredukuje nieco dolegliwości bólowe i inne objawy. W walce z migreną domowymi sposobami dobre opinie zbiera także aromaterapia. Olejki, takie jak miętowy czy lawendowy są dostępne bez recepty. Pozwalają one nierzadko wspomóc typowe tabletki do walki z migreną i leczenia migreny. Należy jednak pamiętać, że lek na migrenę powinien być zawsze w pobliżu.
Profilaktyka migreny - jakie zabiegi wykonywać w profilaktyce migreny i zapobieganiu migrenie?
Zgodnie z zasadą, że lepiej zapobiegać niż leczyć dolegliwości migrenowe warto stosować się do pewnych wskazówek, jakie daje nam dzisiejsza wiedza. Przede wszystkim powinno się bezwzględnie unikać sytuacji, związków i miejsc wyzwalających ataki bólu. Dla jednych będzie to silne słońce, dla drugich zaś głośny hałas. Aby skutecznie zapobiegać ważne jest zatem chociażby unikanie alkoholu i potraw "nafaszerowanych" glutaminianem sodu". Unikanie tych czynników jest szczególnie przydatne w przebiegu ciąży, gdzie nie każdy środek przeciwbólowy może być bezpiecznie stosowany na doskwierający ból.
Aby uniknąć migrenowego bólu głowy można też profilaktycznie układać sobie plan dnia w taki sposób, aby zawsze znalazł się czas na odpoczynek i wyciszenie. To niezwykle ważne narzędzie do walki z migreną, dzięki któremu ograniczymy konieczność przyjmowania kolejnych leków. Pamiętajmy, że każdy lek leczy, ale nadużywany może szkodzić. Badanie przeprowadzone wśród osób z migreną pokazuje wręcz, że nadużywanie leków przeciwbólowych prowadziło do częstszych ataków migreny.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
