Wesz ludzka to jeden z pasożytów, które upodobały sobie skórę głowy jako miejsce do przebywania i rozwoju. Wszy kolonizują zwykle skórę głowy. I nie ma tu znaczenia wiek czy płeć. Dorosłe wszy spotkać można zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Warto zatem wiedzieć, jak pozbyć się wszy. Tym bardziej że wbrew temu co można by uważać - wszy wcale nie dały o sobie zapomnieć. Okazuje się bowiem, że liczba przypadków osób dotkniętych wszawicą utrzymuje się cały czas na podobnym, nierzadko wysokim poziomie! Jakie są zatem domowe sposoby na wszy? Albo jaki preparat z apteki warto wybrać?
Co to są wszy i jak wyglądają wszy?
Wszy to nic innego jak pasożyty, które bytując na skórze głowy odżywiają się ludzką krwią. Dorosłe osobniki osiągają rozmiary rzędu kilku milimetrów, posiadając przy tym szarą lub brudnobiałą barwę. Dorosłe wszy rozmnażając się wytwarzają jaja, które przyczepiają się do włosów blisko skóry głowy. Umożliwia im to wyposażenie gnid (czyli osłonek jaj) w kleistą substancję, która szczelnie i mocno przytwierdza gnidy do powierzchni włosów. Gnidy przyczepiają się na tyle mocno do włosów, że nawet po przeprowadzeniu skutecznej terapii wszawicy mogą na nich pozostawać nawet kilka miesięcy. Wszy i gnidy opanowują włosy często niepostrzeżenie (pierwsze zakażenie przebiega zwykle bez takich objawów jak swędzenie skóry na głowie), dlatego walka z wszami nie zawsze należy do łatwych i bezproblemowych. A jak dochodzi do zakażenia?
Wszy i gnidy na skórze głowy - jak można się zarazić?
Wszy podobnie jak inne rodzaje pasożytów przenoszą się zwykle poprzez bezpośredni kontakt pomiędzy osobą zainfekowaną a osobą zdrową. Może to dotyczyć dotyku osobistych przedmiotów osoby zakażonej (w tym chociażby pościeli, ręczników czy zwłaszcza grzebienia) jak również bliskiego kontaktu z taką osobą. To dlatego wszawicę często stwierdza się u dzieci w przedszkolu czy żłobku - z racji bliskich relacji pomiędzy nimi. Czasami wystarczy nawet krótki kontakt aby wesz przeszła z jednego dziecka na głowę dziecka niezakażonego. W związku z tym ryzyko zainfekowania głowy wszami jest statystycznie wysokie wśród małych dzieci. Nie oznacza to jednak, że osoby dorosłe nie mogą się zarazić - wręcz przeciwnie. Wszystko to dlatego, że wszy łatwo przenoszą się pomiędzy domownikami. A im bliższe kontakty wśród domowników tym większe ryzyko zakażenia.
Skuteczne sposoby na wszy - jak uwolnić głowę dziecka od wszy? Czy tylko szampon na wszy? Jaki preparat wybrać?
Wszy atakują skórę głowy bez względu na porę roku. Zauważalna jest jednak tendencja, że wzrost zakażeń występuje w okresach, kiedy dzieci wracają do szkoły w wakacji lub powracają z ferii zimowych, itp. Jak pozbyć się wszy, kiedy te już się pojawią? Oczywiście najlepsze byłyby naturalne środki. Niemniej jednak w praktyce najlepsze efekty dają jak się okazuje substancje chemiczne. Tzw. szampon na wszy zawiera w swoim składzie substancje, które wykazują działanie antybakteryjne oraz działanie owadobójcze. Na rynku dostępne są chociażby permetryna (np. w składzie szamponu Sora Forte) oraz dimetikon (występujący chociażby w preparacie Nyda Plus aerozol lub Nyda Express aerozol). Ta pierwsza substancja upośledza układ nerwowy wszy. Nałożenie jej na wszy w obrębie skóry głowy sprawia, że wszy obumierają. Zabieg prowadzi się na mokrych włosach. Szampon na wszy pozostawia się na nich na 10-15 minut, po czym obficie spłukuje ciepłą wodą. Następnie wszy i gnidy wyczesuje się gęstym grzebieniem, co ostatecznie pozwala na ich usunięcie. Niestety - oporność wśród wszy na permetrynę rośnie, a wśród efektów ubocznych jej stosowania jest czasami podrażnienie skóry na głowie. Z kolei preparaty na bazie dimetikonu blokują dopływ tlenu do organizmu wszy. Kurację z szamponem na bazie dimetikonu przeprowadza się podobnie jak inne - stosując preparat wśród wszystkich mieszkańców domu. Najlepiej powtórzyć ją po około 10-14 dniach. Taki odstęp wystarczy, aby z gnid, które przeżyły pierwszą kurację wylęgły się dorosłe wszy. Włosy i skórę głowy pokrywa się obficie szamponem, odczekuje i w zależności od preparatu spłukuje bądź pozostawia do wyschnięcia.
A co z domowymi sposobami? Jakie są znane i sprawdzone domowe sposoby na wszy?
A może użyć olejku z drzewa herbacianego, czyli domowe sposoby na wszy w obrębie włosów
Wśród naszych rodziców i dziadków krąży wiele domowych sposobów na wszy i gnidy. Jednym z nich jest napar w liści rozmarynu, które bez problemu dostępne są w aptekach lub w sklepie zielarskim. Podobny efekt można uzyskać wykorzystując ekstrakt lub olejek eteryczny z liści eukaliptusa. Skuteczny domowy sposób to także ocet jabłkowy lub ocet spirytusowy. Ocet nakładamy na skórę głowy nawet kilka razy dziennie. Dla lepszego efektu włosy można nakryć foliowym czepkiem. Ocet jabłkowy lub spirytusowy rozpuszcza substancję, która przytwierdza gnidy do włosów. Pozbawione kontaktu z włosami gnidy wysychają, co sprawia, że terapia pozwala na ich całkowite pozbycie się. Octu jabłkowego czy też spirytusowego powinno się jednak używać roztropnie - ocet może jednak drażnić skórę głowy. Dlatego należy do domowych sposobów, których powinno używać się ostrożnie, gdyż sam kwas może wywoływać niechciane efekty uboczne (zwłaszcza, jeśli jest używany cały dzień).
Co jeszcze można zaliczyć do innych domowych sposobów? Inny skuteczny domowy sposób na wszy to chociażby olej kokosowy czy też nafta kosmetyczna. Substancje takie jak nafta kosmetyczna utrudniają oddychanie wszy, co prowadzi do ich obumierania. Na podobnej zasadzie, biorąc pod uwagę domowe sposoby na wszy działa też oliwa z oliwek - oliwa z oliwek przyczynia się do problemów z oddychaniem u wszy. Do najskuteczniejszych domowych sposobów na wszy zalicza się także roztwór soli z wodą. Roztwór drażni wszy i sprawia, że są one zmuszone do opuszczenia skóry głowy.
Co odstrasza wszy? Lepiej zapobiegać niż leczyć, czyli co na włosy w ramach profilaktyki?
W aptekach dostępne są także preparaty odstraszające wszy, w składzie których prym wiodą olejki eteryczne. Do najpopularniejszych olejków eterycznych, obecnych w preparatach aptecznych zalicza się olejek lawendowy, olejek cytrynowy, olejek eukaliptusowy oraz olejek szałwiowy. Na rynku dostępne są produkty w formie aerozoli, które stosuje się profilaktycznie na włosy. Olejki eteryczne odstraszają wszy, a także utrudniają im przytwierdzanie się do włosów. Nie ma konieczności konsultowania z lekarzem ich stosowania - wystarczy wybierać produkty dostosowane do wieku dziecka.
Jak efektywnie wyczesać martwe wszy i gnidy? Najskuteczniejsze metody tylko z zastosowaniem gęstego grzebienia!
Obecność martwych wszy i gnid na włosach wymusza niejako konieczność ich usunięcia. Po umyciu włosów szamponem oraz spłukaniu wodą najlepiej wyczesać je gęstym grzebieniem. W internecie znaleźć można także elektrostatyczne grzebieni oraz grzebienie elektryczne, które jeszcze lepiej zbierają martwe wszy i gnidy. Szczotka, za pomocą której usuwa się wszy nie powinna być używana przez kilka osób - wysoki stopień higieny zmniejsza ryzyko zakażenia. Grzebień to nie dodatkowe wsparcie, ale wręcz wymóg konieczny skutecznej terapii przeciw wszom. Każda terapia, nawet domowy sposób na wszy (bez względu, czy z zastosowaniem octu, czy też oliwy z oliwek) powinien obejmować ich wyczesanie.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
