Olej żywokostowy z gojniekiem: właściwości i zastosowanie | Apteka Zdrowie

Żywokost lekarski uważany był w medycynie ludowej za roślinę leczniczą i stosowany w formie nalewek oraz syropów. Dziś wiemy, że niektóre z zawartych w nim alkaloidów ma działanie toksyczne, dlatego też produkty z żywokostu dostępne są wyłącznie do użytku zewnętrznego. Czym jest olej żywokostowy i dlaczego dodaje się do niego gojnik? Na jakie schorzenia i dolegliwości stosować można olej, a w jakich przypadkach lepiej go unikać? Zapraszamy do lektury.

Gdzie rośnie żywokost (Symphytum officinale)

Żywokost lekarski występuje niemal w całej Europie i dużej części Azji, a jako gatunek zawleczony rośnie także w Ameryce Północnej. W Polsce spotykasz go na wilgotnych łąkach, brzegach rzek, przy rowach i na podmokłych skrajach pól – wszędzie tam, gdzie gleba jest próchniczna, lekko gliniasta i stale wilgotna.

Jak wygląda żywokost?

Żywokost tworzy wysokie, szorstko owłosione pędy sięgające nawet metra, z których wyrastają duże, lancetowate liście zwężające się ku górze i zbiegające po łodydze. Wiosną i latem na szczytach pędów pojawiają się zwisające, dzwonkowate kwiaty zebrane w jednostronne skrętozwinięte grona; ich barwa bywa fioletowopurpurowa, różowa lub kremowa. Pod ziemią roślina wytwarza gruby, ciemnobrunatny korzeń, biały w środku i lepki, który z łatwością brudzi dłonie ciemnym sokiem. Dzięki masywnym kępom liści i charakterystycznym, obficie miododajnym kwiatom żywokost jest łatwy do rozpoznania w terenie.

Gdzie rośnie gojnik (Sideritis scardica)

Gojnik, znany też jako herbata górska, występuje naturalnie na skalistych stokach gór Półwyspu Bałkańskiego – w Grecji, Bułgarii, Macedonii Północnej, Albanii i południowej Serbii. Spotkasz go głównie powyżej 1000 m n.p.m., gdzie gleba jest uboga, przepuszczalna i dobrze nasłoneczniona. W niższych partiach rośnie rzadko, dlatego w Polsce pojawia się przeważnie w uprawach zielarskich lub ogrodach hobbystycznych, które zapewniają mu ciepłe, słoneczne stanowisko.

Jak wygląda gojnik?

Roślina tworzy luźne kępy o wzniesionych, lekko zdrewniałych pędach dorastających do 20–45 cm. Łodygi i podłużne, przeciwległe liście pokrywa gęsty, srebrzysty kutner, który nadaje im szarozielony odcień i chroni przed utratą wody. Latem na szczytach pędów pojawiają się kłosowate kwiatostany z drobnymi, żółtymi kwiatami o rurkowatej koronie. Po ususzeniu ziele zachowuje przyjemny, lekko korzenny aromat, dzięki czemu jest popularnym surowcem do naparów wspierających odporność i łagodzących przeziębienia.

Olej żywokostowy z gojnikiem - czym jest?

Żywokost lekarski jest wieloletnią rośliną z rodziny ogórecznikowatych, powszechnie występującą w Europie i Azji. W procesie maceracji pozyskuje się z niego olej, a surowcem do jego pozyskania jest korzeń bogaty w liczne składniki aktywne. Olej żywokostowy jest więc produktem naturalnego pochodzenia.

Drugim składnikiem oleju żywokostowego jest gojnik, nazywany też szałwią libańską, zasiedlający naturalnie rejony basenu Morza Śródziemnego. Miejscowa ludność spożywa go w formie naparów wspomagająco przy infekcjach górnych dróg oddechowych, rozkurczowo, przeciwzapalnie, wzmacniająco i przeciwbólowo oraz jako środek na poprawę trawienia. Dodawanie go do oleju żywokostowego ma więc solidne uzasadnienie.

Składniki aktywne oleju żywokostowego

Związki czynne pochodzące z żywokostu to:

• alantoina - łagodzi stany zapalne skóry, pobudza tkanki do regeneracji, a więc może przyspieszać gojenie się ran,
• kwasy fenolowe, między innymi kwas rozmarynowy - kwas rozmarynowy działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, ma wpływ na ochronę skórę przed wolnymi rodnikami i promieniowaniem UV,
• kwas foliowy - reguluje funkcjonowanie komórek, uczestniczy w ich podziałach i wzroście,
• alkaloidy pochodne pirolizy dyny,
• witaminy C, B1, B2 i B6, A, K, E i witamina P - naturalnego pochodzenia witaminy bardzo dobrze się wchłaniają,
• substancje śluzowe,
• klej roślinny.

Gojnik natomiast zawiera liczne naturalne składniki takie jak:

• liczne makro- i mikroelementy - min. miedź, cynk, żelazo, fosfor, potas,
• proteiny,
• terpeny, polifenole,
• flawonoidy naturalnego pochodzenia.

Przeczytaj także: Zioła wspierające zdrowy sen - co warto wiedzieć?

Właściwości oleju żywokostowego z gojnikiem

Dzięki swojemu bogatemu składowi olej żywokostowy z gojnikiem stosowany może być w różnego rodzaju dolegliwościach:

• w stanach zapalnych ścięgien i przy naciągnięciu ścięgien,
• na bóle reumatyczne i bóle stawów - na przykład na zapalenie kaletki maziowej kolana,
• wspomagająco na bóle stawu biodrowego, bóle karku, skurcze mięśni (w tym bolesne skurcze menstruacyjne),
• wspiera leczenie chorób kręgosłupa, może łagodzić bóle kręgosłupa gdy u pacjenta stwierdzona zostanie obniżona elastyczność krążków międzykręgowych,
• może łagodzić zapalenie korzonków nerwowych, czyli tak zwaną rwę kulszową,
• przyczynia się do zmniejszenia obrzęku, może łagodzi owrzodzenia żylakowe nóg w zakrzepowym zapaleniu żył, równocześnie redukując zaczerwienienie,
• jednymi ze wskazań do stosowania oleju są regeneracja mięśni i regeneracja stawów,
• olej silnie rozgrzewa, może łagodzić bóle przeziębieniowe.

Inne wskazania do stosowania oleju żywokostowego z gnojnikiem to:

• egzemy skórne,
• nerwobóle i drętwienie,
• wypryski i wysypki,
• atopowe zapalenia skóry,
• łuszczyca,
• przebarwienia skórne,
• skręcenia, zwichnięcia, stłuczenia - nie leczy ich wprawdzie, ale może złagodzić towarzyszący im ból i opuchliznę.

To jednak nie koniec - olejek żywokostowy stosowany zewnętrznie jest szybko wchłaniany, a jego związki czynne przechodzą głęboko w głąb skóry. Znajduje szereg innych poza wymienionymi powyżej zastosowań wspomagających leczenie i zachowanie urody.

Zastosowanie oleju żywokostowego z gojnikiem

Pamiętać należy, że olej żywokostowy można stosować wyłącznie zewnętrznie. Okazuje się, że jest on wspaniałym kosmetykiem przeciwzmarszczkowym, wspiera odbudowę skóry, może mieć nawet pozytywny wpływ na dolegliwości związane z tkanką kostną. Oto szczegóły.

Olej żywokostowy z gojnikiem na ból

Olej żywokostowy z gojnikiem użyty zewnętrznie może wykazywać silne właściwości przeciwbólowe - jeśli więc cierpisz na bóle reumatyczne, bóle stawów, kości i ścięgien, to warto bolące miejsca smarować olejem. Przydać się może również w przypadku obrzęków i stłuczeń oraz żylaków. Według medycyny ludowej żywokost żywi i goi kość (stąd też jego nazwa).

Olej żywokostowy z gojnikiem na skórę

Dzięki obecności alantoiny olej żywokostowy ma wpływ na zdrowie skóry - uważa się, że szybko leczy rany i odbudowuje tkankę skóry. Warto stosować olej żywokostowy na blizny pooperacyjne i cellulit. Według użytkowników likwiduje przebarwienia i zmarszczki wokół oczu, może napinać pomarszczoną skórę. Składniki aktywne oleju żywokostowego wnikają głęboko aż po skórę właściwą, która łatwo tworzy nową tkankę, uszkodzoną np. w wyniku skaleczenia czy otarcia. Można go stosować również w celu łagodzenia uszkodzeń błon śluzowych.

Olej żywokostowy z gojnikiem na włosy

Oleje są świetnym remedium na problemy z łamliwością, przesuszeniem czy nadmiernym elektryzowaniem się włosów - i olej żywokostowy z gojnikiem wcale nie jest od tej reguły wyjątkiem. Stosuj go, jeśli Twoje włosy sprawiają wrażenie zmęczonych, przesuszonych, gdy ich końcówki rozdwajają się, łamią i puszą. Pamiętaj, że olej żywokostowy z gojnikiem idealnie sprawdza się na skórę, możesz więc regularnie stosować go jako maskę zarówno na same włosy, jak i na skórę głowy właśnie.

Jak stosować olej żywokostowy z gojnikiem?

Olej żywokostowy, jak już mówiliśmy, stosować można wyłącznie zewnętrznie. Przyjmowany doustnie może być niebezpieczny, powodować uszkodzenie wątroby, tkanki płucnej lub nawet nowotwory. Produkty z żywokostu mają postać oleju lub żelu o zawartości do 35% ekstraktu z korzenia.

Olej żywokostowy z gojnikiem ma lekką konsystencję, dzięki której jego aplikacja jest prosta - łatwo się rozsmarowuje na skórze. Należy stosować go zgodnie z zaleceniami producenta podanymi na opakowaniu produktu - zwykle jednak zaleca się dwu- lub trzykrotną aplikację w ciągu doby (na bóle kręgosłupa, stawów i mięśni, leczenie blizn).

Produkty z żywokostem nie nadają się do leczenia przewlekłego i nie poleca się stosować ich dłużej niż przez 6 tygodni, uważa się bowiem, że toksyczne alkaloidy mogą przenikać przez skórę i kumulować się w tkankach.

Przeczytaj także: Leki na uspokojenie: działanie, rodzaje, skutki uboczne

Przeciwwskazania

Olej żywokostowy z gojnikiem, jak każdy inny produkt zawierający składniki aktywne, należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta. Ważne też, aby wiedzieć, w jakich sytuacjach stosować go nie należy:

• na otwarte rany,
• na otwarte złamania,
• na podrażnioną skórę,
• wewnętrznie,
• w ciąży i w czasie karmienia piersią.

Podsumowanie

Olej żywokostowy z gojnikiem warto mieć w swojej domowej apteczce, nawet jeśli nie cierpisz na przewlekłe bóle reumatyczne, bóle stawów czy mięśni, rwę kulszową czy żylaki. To produkt o szerokiej gamie zastosowań, który możesz stosować także na skórę i włosy. Pamiętaj jednak, aby zawsze kupować wysokiej jakości produkty z dobrego, sprawdzonego źródła.

Przeczytaj także: Olejki CBD – właściwości, bezpieczeństwo i zastosowanie medyczne