Withania somnifera, czyli ashwagandha znana jest jako roślina, która poprawia zdolność organizmu do radzenia sobie ze stresem, dodaje energii, poprawia jakość snu i wzmacnia układ odpornościowy. Właściwości ashwagandhy cenione są od tysięcy lat, a na fali popularności medycyny ajurwedyjskiej, preparaty zawierające ashwagandhę zyskują coraz większą popularność również u nas.
Jakie związki zawarte w tej roślinie odpowiadają za jej szerokie zastosowanie? Czy zażywanie ashwagandhy rzeczywiście redukuje uczucie zmęczenia i jest pomocne w okresach spadku odporności? Kiedy warto pomyśleć o suplementach diety z wyciągiem tej rośliny? Sprawdź koniecznie!
Witania ospała - czym jest?
Ashwagandha, inaczej indyjski żeń szeń, śpioszyn lekarski czy witania ospała (withania somnifera), to roślina szczególnie znana w tradycyjnej medycynie indyjskiej. Ashwagandha to roślina z rodziny psiankowatych. Rośnie pod postacią zielonego krzewu głównie w suchych rejonach tropikalnych oraz subtropikalnych, w tym w Afryce i w Azji oraz w południowej Europie.
Cechą charakterystyczną rośliny są matowe, wydłużone liście i dzwonkowate kwiaty, które rozwijają się w okrągłe pomarańczowo-czerwone lub czerwone owoce. Korzeń ashwagandhy natomiast jest długi, bulwiasty i ma szaro-zielony kolor. Ashwagandhę przeznaczoną do celów leczniczych uprawia się na terenach otwartych i na polach uprawnych.
Korzeń ashwagandhy wykorzystywany jest w medycynie ajurwedyjskiej, a suplementy diety z Ashwagandhą są niezwykle cenione, szczególnie dzięki zawartości m.in. glikowitanolidów, witanolidów, flawonoidów i saponinów.
Właściwości - Ashwagandha i jej pozytywne działanie
W ajurwedzie ashwagandha uznawana jest za środek, który korzystnie wpływa na organizm podczas walki z wieloma różnymi schorzeniami. Uważa się, że to naturalny sposób na wzmocnienie organizmu. Niezwykłe działanie ashwagandhy wynika z unikalnych związków zawartych w roślinie. Substancje w niej występujące mogą mieć działanie adaptogenne. Zażywanie witanii ospałej może obniżyć poziom stresu, zwiększyć tolerancję na wysiłek oraz wytrzymałość na zmęczenie, a także poprawić koncentrację. Ekstrakt z liści rośliny może natomiast pozytywnie wpływać na nasz układ nerwowy, a sproszkowany korzeń obniżyć poziom cukru we krwi.
Ze względu na właściwości witanii ospałej, może być ona pomocna w terapii stanów lękowych, depresyjnych czy zmęczenia i bezsenności. Stosowana jest także w celu łagodzenia objawów menopauzalnych. Dodatkowo uznawana jest za silny antyoksydant. Znaleźć można również doniesienia, że ashwagandha przyczynia się do poprawy jakości nasienia (poprawia ruchliwość plemników) oraz że spożywanie ashwagandhy może być pomocne w przypadku leczenia Alzheimera.
Roślina wykorzystywana jest w celu poprawy samopoczucia u osób zmagających się ze zwyrodnieniem stawów. Stosowanie żeń szenia indyjskiego, może też pozytywnie wpływać na zdrowie u osób, które narażone są na działanie metali ciężkich. Jej właściwości bywają istotne w procesie ochrony organizmu przed szkodliwym wpływem toksycznych związków.
Ashwagandhę stosuje się też profilaktycznie w celu podniesienia odporności organizmu (gdy jesteśmy szczególnie narażeni na wnikanie różnych drobnoustrojów).
Nic więc dziwnego, że witania ospała uznawana jest za środek pomagający w walce z wieloma schorzeniami. Na rynku znajdziemy suplementy z ashwagandhą, do których trafia najczęściej sproszkowany korzeń rośliny, wyciąg lub ekstrakt. Jej owoce i liście również są szeroko wykorzystywane.
Ashwaghanda - dla kogo jest przeznaczona?
Z uwagi na to, że ashwagandha ceniona jest za swój potencjalny pozytywny wpływ na siły witalne i ogólną kondycję fizyczną i psychiczną, popularna bywa wśród osób trenujących na siłowni. Uważa się, że pozwala ona dodatkowo zwiększyć masę i siłę mięśniową.
Suplementy z ashwagandhą mogą też wspomóc pracę układu nerwowego i koncentrację, dlatego bywają stosowane także w przypadku studentów czy w przypadku osób pracujących umysłowo.
Ze względu na to, że ashwagandha uznawana jest za skarbnicę związków wspierających różne funkcje organizmu, bywa polecana dla każdego, kto chce zadbać o zdrowie i dobrą kondycję.
Żeń szeń indyjski - jak przyjmować ashwagandhę?
Żeń szeń indyjski może być przyjmowany w postaci suplementów diety takich jak tabletki lub proszek. To, jaką postać wybierzemy, zależy od naszej wygody i upodobania. Bardzo ważnym aspektem podczas wybierania suplementu, jest standaryzacja na zawartość witanolidów.
Ponadto każdy preparat powinien być stosowany zgodnie z zaleceniami producenta, a przed użyciem jakiegokolwiek leku lub suplementu diety, należy skonsultować się z lekarzem.
Księżycowe mleko z ashwagandhą
Do przygotowania mleka księżycowego będziemy potrzebowali szklanki mleka zwykłego lub napoju roślinnego, łyżeczkę miodu, pół łyżeczki kurkumy i tyle samo cynamonu oraz sproszkowanego korzenia ashwagandhy. Dodatkowo warto dodać szczyptę pieprzu.
Do podgrzanego mleka dodajemy cynamon, kurkumę, pieprz i ashwagandhę. Gdy mleko odrobinę ostygnie, dodajemy miód i gotowe! Napój można podawać również z imbirem, goździkami czy kakao, według upodobań.
Bananowe smoothie z ashwagandhą i kokosem
Do przygotowania potrzebujemy dwóch małych, dojrzałych bananów, szklankę wody, pięć łyżek miąższu kokosowego i jedną łyżeczkę ashwagandhy w proszku. Dodatkowo przygotujmy garść ulubionych orzechów oraz syrop klonowy według uznania.
Miąższ kokosowy rozpuszczamy w szklance ciepłej wody. W kielichu blendera umieszczamy banany, orzechy i ashwagandhę oraz rozpuszczony miąższ i syrop klonowy. Dokładnie wszystko blendujemy na gładką masę i przelewamy do wysokiej szklanki.
Smoothie bowl z ashwagandhą
Do przygotowania potrzebujemy jednego banana, garść mrożonych wiśni, pół szklanki mleka roślinnego, jednej łyżeczki sproszkowanej ashwagandhy, pół łyżeczki wiórków kokosowych, świeżą figę, garść borówek oraz garść ulubionych orzechów.
Banana, mleko, wiśnie i ashwagandhę blendujemy na gładką masę. Przekładamy do miseczki i dekorujemy pozostałymi składnikami. Gotowe!
Żeń szeń indyjski - skutki uboczne stosowania i przeciwwskazania
Mimo że ashwagandha może mieć korzystny wpływ na nasze samopoczucie, zaleca się szczególną ostrożność podczas jej suplementacji.
Ashwagandha nie powinna być stosowana z lekami na tarczycę, nadciśnienie czy lekami działającymi na ośrodkowy układ nerwowy (leki uspokajające, nasenne, medykamenty na depresję czy leki przeciwpadaczkowe).
Do skutków ubocznych przyjmowania ashwagandhy można zaliczyć nudności, wymioty i zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz swędzenie i pieczenie skóry. Ostrożność powinny zachować osoby, które przyjmują leki na cukrzycę oraz zmagające się z wrzodami żołądka. Nie powinna być ona też stosowana w ciąży, podczas karmienia, u dzieci oraz osób uczulonych czy nadwrażliwych na tę roślinę.
Zawsze przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji, warto więc zasięgnąć porady lekarza. Ponadto wszelkie naturalne metody leczenia również należy skonsultować ze specjalistą, którego powinniśmy powiadomić o wszystkich przyjmowanych medykamentach. Pamiętajmy, że suplementy diety nie powinny zastępować nam zdrowych, zbilansowanych posiłków oraz aktywności fizycznej.
Stosowanie ashwagandhy - podsumowanie
Uważa się, że ashwagandha wykazuje działanie przeciwzapalne (dzięki czemu łagodzi stany zapalne), poprawia wydolność organizmu, może poprawić wytrzymałość fizyczną oraz przyczynić się do regulacji poziomu cukru we krwi i ma korzystny wpływ na odporność organizmu, ponadto poprawia koncentrację i może wspomóc proces odchudzania czy walkę z chronicznym stresem.
W medycynie ajurwedyjskiej ashwagandha jest wykorzystywana jako środek wspomagający koncentrację, siły witalne oraz redukujący stres. Uważa się, że roślina ta ma właściwości uspokajające. W formie suplementu stosowana jest szczególnie wśród osób aktywnych fizycznie, a ze względu na to, że może ona dodatkowo wspomagać pracę mózgu, cenią ją również osoby pracujące umysłowo. Ashwagandhę można przyjmować w formie kapsułek, ekstraktów lub dodawać sproszkowany korzeń do posiłków.
Pamiętajmy jednak, że jej stosowanie może wywoływać skutki uboczne, dlatego nie zaleca się przyjmowania żeń szenia indyjskiego, w przypadku osób chorujących na niektóre schorzenia lub przyjmujących niektóre leki. Zanim zastosujemy jakikolwiek suplement diety, warto najpierw skonsultować się z lekarzem, który na podstawie naszego obecnego stanu zdrowia dobierze nam odpowiednie dawki suplementów lub zaproponuje inny sposób leczenia.
O autorze
mgr farm. Edyta Sukiennik
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na kierunku farmacji. Posiada I-stopień specjalizacji aptecznej. Farmaceutka z powołania. Od 25 lat związana czynnie z zawodem farmaceuty. A od ponad 22 lat piastuje funkcje kierownika. Swoją pierwszą aptekę otworzyła w 2004 roku. W kolejnych latach tworzyła kolejne placówki wychodząc naprzeciw potrzebom rynku. Od początku kierowała się podstawowymi wartościami którymi są: szacunek, uczciwość, odpowiedzialność dla dobra i zdrowia pacjenta. Empatia, cierpliwość i wyrozumiałość to jej podstawowe cechy osobowości.
W wolnym czasie podróżuje. Uwielbia poznawać nowe miejsca, poznawać ludzi i ich obyczaje.
« wróć
