Zdrowa wątroba to życzenia każdego z nas. Niestety, jako największy gruczoł w organizmie człowieka wątroba narażona jest na działanie wielu szkodliwych czynników. Wspomaganie wątroby powinno być zatem czymś naturalnym, aby zapewnić jej prawidłowe funkcjonowanie. A zatem, w jaki sposób można wesprzeć pracę wątroby, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmu? Na czym polega regeneracja wątroby i co może być przydatne w tym kontekście?
Jakie są główne funkcje wątroby?
Wątroba to największy organ wydzielania wewnętrznego w organizmie. Zdrowa wątroba zajmuje około 2% masy całego ciała człowieka. Nic zatem dziwnego, że funkcje wątroby są tak istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jakie zatem funkcje wątroby należy wymienić? Przede wszystkim wątroba neutralizuje toksyny - zarówno te, wytwarzane przez organizm na drodze różnych procesów, jak i te dostarczane do organizmu z zewnątrz. Do tych pierwszych zaliczyć można chociażby toksyczny amoniak (powstaje chociażby w wyniku rozpadu aminokwasów - wątroba neutralizuje go poprzez przemianę w usuwany z organizmu mocznik). Natomiast jeśli chodzi o toksyczne związki z zewnątrz to zaliczyć, tu należy przede wszystkim składniki leków oraz używki (w postaci alkoholu lub mocnej kawy). W przypadku leków problem dotyczy zwłaszcza niektórych leków, głównie barbituranów, leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych i niektórych antybiotyków. Wątroba niszczy alkohol i neutralizuje składniki leków.
Jeśli chodzi o rolę detoksykacyjną, to w wątrobie zachodzi też przetwarzanie zużytych czerwonych krwinek i odzyskiwanie z nich hemoglobiny i żelaza, które wątroba również magazynuje. Dodatkowo funkcje wątroby to także kwestie regulacyjne - narząd ten reguluje poziom hormonów.
Funkcje wątroby c.d.
Wątroba przekształca glikogen w glukozę w sytuacji, kiedy organizm potrzebuje zwiększonej ilości cukru we krwi. Wówczas glikogen ulega przemianie do łatwo dostępnego dla organizmu cukru prostego. Narząd ten pełni zatem funkcję metaboliczną, ale też trawienną, magazynującą i odpornościową. Po pierwsze wątroba syntetyzuje liczne białka krzepnięcia. Co więcej - niektóre białka osocza wydzielane są przez wątrobę do krwioobiegu (np. również w wątrobie wytwarzane albuminy). Wątroba odpowiada za liczne procesy metabolizmu białek, tłuszczy i węglowodanów. Procesy metaboliczne związane z tłuszczami to przede wszystkim kwestie związane z trawieniem tłuszczy. Wątroba to także wydzielanie żółci do pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych w obrębie jelita cienkiego. Dzięki temu tłuste potrawy mogą być z powodzeniem trawione, a tłuszcze rozkładane i dokładnie metabolizowane (wątroba wspiera zatem procesy trawienia tłuszczy).
Wątroba pełni też funkcję magazynową - przechowuje substancje szkodliwe, neutralizuje je i usuwa z organizmu. Magazynuje także niektóre witaminy (np. witaminę A, witaminę B12, witaminy C i D), żelazo oraz aminokwasy niezbędne do syntezy białek. Tym, na co warto zwrócić szczególną uwagę w okresie jesienno-zimowym jest fakt, że wątroba bierze udział także w odporności organizmu - w jej obrębie znajdują się komórki układu odpornościowego, takie jak makrofagi. W makrofagach wątrobowych zachodzi proces neutralizowania niektórych patogenów.
Choroby wątroby i co sprzyja uszkodzeniom wątroby
Zdrową wątrobę charakteryzuje brak jakichkolwiek objawów ogólnoustrojowych i niezakłócona praca. Niestety wiele czynników sprawia, że wątroba zaczyna pracować nie tak, jak powinna. Prawidłową pracę wątroby uniemożliwiają niektóre elementy codziennej diety. Zalicza się do nich tłuste pokarmy (zwłaszcza tłuste mięsa), nadużywanie innych używek (zwłaszcza alkoholu), czy też niektórych leków. Komórki wątroby są niezwykle wrażliwe na tego typu substancje. Regeneracji wątroby nie sprzyja także brak aktywności fizycznej, która w kontekście zdrowej wątroby jest nieoceniona - pomaga spalać nadmiar tkanki tłuszczowej, która szkodzi wątrobie i może być przyczyną stłuszczenia wątroby.
Do najczęstszych chorób wątroby zalicza się stłuszczenie wątroby, marskość wątroby, a w ostateczności raka wątroby. Jak rozpoznać, że wątroba nie wykazuje prawidłowej pracy?
Objawy niewydolności wątroby w naszym organizmie
Nieprawidłową pracę wątroby poznać można przede wszystkim po objawach ze strony układu pokarmowego. Niestety - wątroba nie posiada unerwienia czuciowego, w związku z czym nie daje objawów bólowych w momencie, kiedy występują jakieś problemy. Stopniowo powiększająca się niewydolność wątroby skutkuje powiększaniem się tego organu, a to może z kolei uciskać na układ pokarmowy. Wówczas mogą pojawić się nudności, problemy typu niestrawność, biegunki czy też brak apetytu. Uszkodzona wątroba może też sygnalizować swoje problemy poprzez zmiany skórne - charakterystyczne jest zażółcenie skóry, błon śluzowych oraz białek ocznych. Wystąpienie takich objawów może sygnalizować upośledzenie ważnych funkcji, jakie pełni wątroba w ludzkim ciele. Co należy wówczas zrobić?
Regeneracja wątroby - w jaki sposób przeprowadzić regenerację wątroby?
Regenerację wątroby i oczyszczanie wątroby ze związków szkodliwych przeprowadzać należy jak najczęściej. Nie dość, że przyczynia się to do usprawnienia detoksykacji organizmu, to jeszcze zwiększa wydzielanie żółci i ułatwia procesy trawienia. Aby zatem zregenerować wątrobę i wspomóc jej oczyszczanie warto sięgnąć po domowe sposoby lub odpowiednie leki na wątrobę oraz suplementy diety, które wspomogą jej regenerację. Na wątrobę bardzo dobrze oddziałuje ostropest plamisty. Ostropest plamisty stosować można w postaci ziół lub wybierając odpowiedni suplementy diety (opakowania zawierają 30 tabletek, 30 kapsułek lub 60 kapsułek). Ostropest plamisty zawiera sylimarynę, która chroni wątrobę przed toksycznymi związkami i działa na nią przeciwzapalnie (ogranicza mediatory zapalenia szkodliwe dla wątroby). Stosowanie ostropestu plamistego nie musi być związane tylko i wyłącznie z pojawieniem się już problemów. Można stosować go profilaktycznie.
Wśród innych związków pochodzenia naturalnego warto też pamiętać o karczochu. Roślina ta zawiera chociażby cynarynę, która zwiększa wydzielanie żółci i działa hepatoprotekcyjnie na komórki wątroby. Karczoch pochodzić może z pożywienia, ale też występuje jako preparat dostępny w aptece w opakowaniach po 30 tabletek, 30 kapsułek lub 60 kapsułek.
Fosfolipidy - jakie preparaty na wątrobę zawierają fosfolipidy?
O wątrobę warto dbać na różne sposoby. Jeden z nich zakłada stosowanie fosfolipidów. Fosfolipidy to związki budulcowe dla komórek wątroby. Przyjmowanie ich w postaci preparatów dostępnych w aptekach sprawia, że ulegają one wbudowaniu w błony śluzowe hepatocytów i tym samym wspierają regenerację wątroby. Fosfolipidy to zatem naturalnie występujące w organizmie związki. Dostępne są w różnych preparatach (leki na wątrobę, suplementy diety, 30 tabletek, 60 kapsułek).
Kiedy udać się do lekarza?
Bezsprzecznie do lekarza należy udać się w sytuacji, gdy w okolicy pod żebrami, w górnej, prawej części podbrzusza poczujemy ból. Co prawda wątroba nie boli, ale w zaawansowanych stadiach poważniejszych chorób wątroby mogą pojawiać się dolegliwości bólowe związane z uciskiem na inne narządy oraz zaburzeniem procesów metabolicznych w niej zachodzących.
Do hepatologa należy też zgłosić się, jeśli doszło do zatrucia metalami ciężkimi, np. podczas nieprawidłowej uprawy roślin lub też spożycia muchomora sromotnikowego. Wątrobie zagrażają także pasożyty, takie jak motylica wątrobowa, czy też środki chemiczne stosowane w przemyśle i rolnictwie.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć
